De Algemene Rekenkamer wil met een onderzoek duidelijkheid krijgen over de mate waarin Nederland Europese regels correct toepast en uitvoert en wat de gevolgen zijn als het niet goed gaat. Op dit moment is daarover, afgezien van een aantal voorbeelden en informatie uit openbare bronnen, volgens de Algemene Rekenkamer nog niet voldoende bekend.
De EU-verdragen verplichten Nederland om EU-regels, zoals verordeningen en richtlijnen, correct toe te passen en uit te voeren. De Algemene Rekenkamer wil onderzoeken wat de gevolgen zijn als Nederland dit niet doet. Het risico van niet correcte toepassing of uitvoering is dat de (rechts)positie van burgers en bedrijven wordt aangetast. Ook kan het zijn dat bijvoorbeeld extra publieke uitgaven nodig zijn voor (gedwongen) aanpassing van nationaal beleid of voor schadevergoedingen, dat het EU-Hof boetes of dwangsommen kan opleggen aan Nederland, dat Nederland geconfronteerd wordt met hoge maatschappelijke en financiële kosten.
Als eerder voorbeeld van een kwestie met grote financiële gevolgen en maatschappelijke onrust noemt de Algemene Rekenkamer de noodzakelijke aanpassing van beleid toen bleek dat het Programma Aanpak Stikstof in strijd was met de Europese Habitatrichtlijn.
De Algemene Rekenkamer geeft aan ‘de aangewezen instantie te zijn om onderzoek te doen naar eventuele gebrekkige toepassing en uitvoering van EU-regels in Nederland, en wat de kosten daarvan zijn’. Omdat veel informatie over dit onderwerp niet openbaar beschikbaar is, kan de Algemene Rekenkamer deze informatie met de inzet van haar eigen bevoegdheden verkrijgen bij de betreffende ministeries. Ook onderzoekt de Algemene Rekenkamer wat de ministers doen om de situatie te verbeteren.
Het eindrapport wordt voorzien in het derde kwartaal van 2022.