LEGALE ZAKEN

Zakelijk nieuws / Juridisch perspectief

Interviews:

Q&A

Senior Legal Counsel Andrea Barona Valladolid: ‘Fairphone’s missie bepaalt hoe ik onderhandel’

Smartphonemaker Fairphone is opgericht met het doel de elektronicaindustrie te laten zien dat het anders kan: het bedrijf maakt telefoons met vervangbare onderdelen, fair trade goud en een ‘living wage bonus’ voor assemblagemedewerkers in China. ‘Het kan uitdagend om te onderhandelen over voorwaarden waar bedrijven niet aan gewend zijn.’

Een verantwoorde keuze was de Fairphone altijd al, maar volgens recensies heeft het bedrijf met zijn laatste model weer een steviger plek veroverd in smartphoneland. Techplatform The Verge noemt de in augustus gelanceerde Fairphone 4 ‘een grote stap vooruit’. The Guardian geeft de telefoon vier uit vijf sterren, met de kritische noot dat de camera achterloopt op die van goedkopere concurrenten.

Mensen die een Fairphone kopen, doen dat ook niet puur voor het design en de specs, vertelt Senior Legal Counsel Andrea Barona Valladolid tijdens een videogesprek. Het in 2013 opgerichte bedrijf opereert vooralsnog alleen binnen de EU, met als grootste markten Duitsland, Frankrijk, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland. ‘We zien dat consumenten in deze landen meer bezig zijn met duurzaamheid dan mensen in Zuid-Europa’, vertelt de jurist. ‘Ze zijn vaker bereid 100 euro extra uit te geven aan een product dat op een bewuste manier is gemaakt.’

Hergebruik boven recycling

Voor het maken van een smartphone zijn veel kostbare grondstoffen nodig. ‘Neem bijvoorbeeld goud en tin’, vertelt Barona Valladolid: ‘de delving en productie daarvan gaan vaak gepaard met een negatieve impact op mens en milieu, terwijl een smartphone zelf meestal maar kort meegaat.’

Juist omdat de grondstoffen in telefoons zo kostbaar zijn, zet Fairphone er in de eerste plaats op in dat gebruikte materialen hun waarde zo lang mogelijk behouden. Daarbij geeft het bedrijf de voorkeur aan hergebruik boven recycling. ‘Wanneer we een smartphone recyclen, gaat 40 tot 70 procent van de materialen alsnog verloren’, aldus Barona Valladolid. ‘Met hergebruik kunnen we materialen voor 100 procent behouden.’

Op de Fairphone 4 zit vijf jaar garantie (ter vergelijking: de garantie op een iPhone of Samsung is één tot twee jaar). Onderdelen als de camera, de luidspreker en het scherm zijn niet vastgelijmd en makkelijk zelf te vervangen met een schroevendraaier.

Het bedrijf roept mensen daarnaast op om oude smartphones die thuis rondslingeren op te sturen in ruil voor een waardebon. De ervaring leert dat meer dan de helft na een kleine reparatie of vervanging van de batterij kan worden doorverkocht aan nieuwe eigenaren. Het overige deel wordt gerecycled. Barona Valladolid: ‘Door een afgedankte telefoon zo snel mogelijk in de tweedehandsmarkt te zetten, proberen we het gebruik ervan te verlengen en zo de verkoop van nieuwe telefoons te beperken.’

Platte structuur

Ondanks de focus op hergebruik zal ook Fairphone voor het maken van telefoons nog ‘decennialang’ afhankelijk blijven van grondstoffen uit mijnen, voorspelt het bedrijf in zijn laatste impactrapport: het aanbod van gerecyclede materialen is vooralsnog simpelweg te beperkt om er een volledige productielijn mee in te richten. De Fairphone wordt daarom gemaakt op een manier die zo verantwoord mogelijk is.

In dit proces is Barona Valladolid als jurist nauw betrokken. Ze ondersteunt alle teams die gaan over de zogenoemde ‘upstream’: het proces dat plaatsvindt voordat het product in de markt wordt gezet. ‘Dat betekent dat ik veel samenwerk met het supply chain team, het impact innovation team en met de mensen van software en IT’, legt de jurist uit. Haar naaste collega, ook een Senior Legal Counsel, ziet toe op alles dat gebeurt nádat het product op de markt is. Beide juristen werken binnen hun vakgebieden nauw samen met het management. Een derde, meer junior teamlid, ondersteunt beide legal counsel over de breedte.

Tot een klein jaar geleden had Fairphone nog een General Counsel, maar deze functie is sinds het vertrek van deze collega niet opnieuw ingevuld. Barona Valladolid: ‘Zij was de eerste jurist die werd aangenomen en heeft onze afdeling opgezet. Maar ook toen was er binnen ons team al een heel platte structuur.’

Bedrijf met een hart

Voordat ze bij Fairphone aan de slag ging, woonde en werkte Barona Valladolid in Brussel, waar ze onder meer juridisch adviseur was voor het attaché voor intellectuele eigendom dat onderdeel uitmaakt van de USEU (United States Mission to the European Union). In deze rol ondersteunde ze Amerikaanse belanghebbenden op EU-niveau. Een aantal jaren daarvoor was ze adviseur bij FTI Consulting, met Fairphone als één van haar klanten.

Barona Valladolid: ‘Toen ik Fairphone leerde kennen vond ik het zo’n gave klant. Ik was gewend te werken met grote corporates die een andere mindset hadden en niet op deze manier met ‘people, planet, profit’ bezig waren. Bedrijven die probeerden de voedings- en kledingindustrie eerlijker te maken kende ik al wel, maar binnen de smartphone-industrie vond ik de bedrijfsvoering van Fairphone uniek – en dat vind ik nog steeds. Ik dacht: Wauw, dit is echt een bedrijf met een hart.’

Vanwege haar achtergrond in intellectueel eigendomsrecht adviseert Barona Valladolid Fairphone ook over zijn strategie op dit gebied, onder meer over de vraag welke patenten en handelsmerken er geregistreerd moeten worden. Een ander belangrijk onderdeel van haar werk ligt binnen regulatory and compliance: het monitoren van relevante EU-regelgeving om in te schatten hoe nieuwe ontwikkelingen het maakproces al dan niet gaan beïnvloeden. Bovendien doet de jurist veel ‘corporate werk’: ze adviseert de Raad van Bestuur en woont bijeenkomsten van de Raad van Toezicht bij.

Behoorlijk ingewikkelde contracten

Wanneer Fairphone een samenwerking aangaat met een nieuwe ontwikkelings- of productiepartner is Barona Valladolid daar vanaf het vroegste stadium bij betrokken. De overeenkomsten die uiteindelijk worden gesloten zijn vaak ‘heel lang en uitgebreid. ‘Dat komt deels doordat het maken van een telefoon zo complex is’, legt de jurist uit. ‘De productieketen van een reep chocola zit bijvoorbeeld veel eenvoudiger in elkaar: wij werken met enorm veel componenten, die ook nog eens modulair en vervangbaar moeten zijn. Ook dat technische aspect zorgt voor behoorlijk ingewikkelde contracten.’

Daar komt bij dat de overeenkomsten een uitgebreid hoofdstuk over impact bevatten. Voor alle assemblagemedewerkers in China die helpen de Fairphone in elkaar te zetten is er bijvoorbeeld een ‘living wage bonus’ die het gat tussen het Chinese minimumloon en een leefbaar inkomen moet overbruggen. Afspraken over programma’s als deze worden vastgelegd in de contracten met partners, net als afspraken over transparantie en auditing-voorwaarden die vaak verder gaan dan wat gebruikelijk is in de industrie.

‘Dit maakt het voor mij als jurist interessant en soms ook uitdagend om over zulke voorwaarden te onderhandelen’, zegt Barona Valladolid. ‘Bedrijven zijn niet aan onze voorwaarden gewend. Ze begrijpen soms niet waarom we bepaalde zaken willen.’

Naast ingewikkelde overeenkomsten heeft de jurist mede hierom ook te maken met lange onderhandelingsprocessen: al met al duurde het meer dan zes maanden voordat de ontwikkelings- en productieovereenkomst met de Chinese partner voor de Fairphone 4 helemaal rond was, met vijftien onderhandelingsrondes en eindeloos veel communicatie over en weer.

‘Het zou in veel gevallen makkelijker voor mij zijn om gewoon akkoord te gaan met afspraken waar de meeste bedrijven aan gewend zijn’ overweegt Barona Valladolid. ‘Maar we moeten trouw blijven aan wie we zijn als bedrijf. Onze missie bepaalt voor een belangrijk deel hoe ik onderhandel over contracten.’

Voorloper van een trend

In 2019 verkocht Fairphone een kleine 54.000 telefoons, een jaar later waren het er bijna 95.000. Binnen de smartphoneindustrie is het bedrijf wellicht een kleine speler, maar wel één met veel impact, constateerde de jury van het Mobile World Congress eerder dit jaar. De jury prees Fairphone voor zijn duurzame benadering ‘voor alle aspecten van zijn producten’ en noemde het bedrijf de voorloper van een trend die zich snel verspreidt binnen de industrie.

‘Fairphone is meer dan een bedrijf’, bevestigt Barona Valladolid. ‘Het is een beweging.’

Dit artikel is eerder gepubliceerd op Legale Zaken in maart 2022

Eerdere Interviews

Juridicum Vitae: Bram Reinke

Als legal counsel bij het dynamische Panattoni Europe focust Bram Reinke op vastgoed en internationaal ondernemingsrecht. De eerste vier jaar van zijn carrière was hij

Lees Verder >

Delen:

Twitter
LinkedIn
Email

Overzicht pagina:

Interviews:

Senior Legal Counsel Andrea Barona Valladolid: ‘Fairphone’s missie bepaalt hoe ik onderhandel’

Smartphonemaker Fairphone is opgericht met het doel de elektronicaindustrie te laten zien dat het anders kan: het bedrijf maakt telefoons met vervangbare onderdelen, fair trade goud en een ‘living wage bonus’ voor assemblagemedewerkers in China. ‘Het kan uitdagend om te onderhandelen over voorwaarden waar bedrijven niet aan gewend zijn.’

Een verantwoorde keuze was de Fairphone altijd al, maar volgens recensies heeft het bedrijf met zijn laatste model weer een steviger plek veroverd in smartphoneland. Techplatform The Verge noemt de in augustus gelanceerde Fairphone 4 ‘een grote stap vooruit’. The Guardian geeft de telefoon vier uit vijf sterren, met de kritische noot dat de camera achterloopt op die van goedkopere concurrenten.

Mensen die een Fairphone kopen, doen dat ook niet puur voor het design en de specs, vertelt Senior Legal Counsel Andrea Barona Valladolid tijdens een videogesprek. Het in 2013 opgerichte bedrijf opereert vooralsnog alleen binnen de EU, met als grootste markten Duitsland, Frankrijk, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland. ‘We zien dat consumenten in deze landen meer bezig zijn met duurzaamheid dan mensen in Zuid-Europa’, vertelt de jurist. ‘Ze zijn vaker bereid 100 euro extra uit te geven aan een product dat op een bewuste manier is gemaakt.’

Hergebruik boven recycling

Voor het maken van een smartphone zijn veel kostbare grondstoffen nodig. ‘Neem bijvoorbeeld goud en tin’, vertelt Barona Valladolid: ‘de delving en productie daarvan gaan vaak gepaard met een negatieve impact op mens en milieu, terwijl een smartphone zelf meestal maar kort meegaat.’

Juist omdat de grondstoffen in telefoons zo kostbaar zijn, zet Fairphone er in de eerste plaats op in dat gebruikte materialen hun waarde zo lang mogelijk behouden. Daarbij geeft het bedrijf de voorkeur aan hergebruik boven recycling. ‘Wanneer we een smartphone recyclen, gaat 40 tot 70 procent van de materialen alsnog verloren’, aldus Barona Valladolid. ‘Met hergebruik kunnen we materialen voor 100 procent behouden.’

Op de Fairphone 4 zit vijf jaar garantie (ter vergelijking: de garantie op een iPhone of Samsung is één tot twee jaar). Onderdelen als de camera, de luidspreker en het scherm zijn niet vastgelijmd en makkelijk zelf te vervangen met een schroevendraaier.

Het bedrijf roept mensen daarnaast op om oude smartphones die thuis rondslingeren op te sturen in ruil voor een waardebon. De ervaring leert dat meer dan de helft na een kleine reparatie of vervanging van de batterij kan worden doorverkocht aan nieuwe eigenaren. Het overige deel wordt gerecycled. Barona Valladolid: ‘Door een afgedankte telefoon zo snel mogelijk in de tweedehandsmarkt te zetten, proberen we het gebruik ervan te verlengen en zo de verkoop van nieuwe telefoons te beperken.’

Platte structuur

Ondanks de focus op hergebruik zal ook Fairphone voor het maken van telefoons nog ‘decennialang’ afhankelijk blijven van grondstoffen uit mijnen, voorspelt het bedrijf in zijn laatste impactrapport: het aanbod van gerecyclede materialen is vooralsnog simpelweg te beperkt om er een volledige productielijn mee in te richten. De Fairphone wordt daarom gemaakt op een manier die zo verantwoord mogelijk is.

In dit proces is Barona Valladolid als jurist nauw betrokken. Ze ondersteunt alle teams die gaan over de zogenoemde ‘upstream’: het proces dat plaatsvindt voordat het product in de markt wordt gezet. ‘Dat betekent dat ik veel samenwerk met het supply chain team, het impact innovation team en met de mensen van software en IT’, legt de jurist uit. Haar naaste collega, ook een Senior Legal Counsel, ziet toe op alles dat gebeurt nádat het product op de markt is. Beide juristen werken binnen hun vakgebieden nauw samen met het management. Een derde, meer junior teamlid, ondersteunt beide legal counsel over de breedte.

Tot een klein jaar geleden had Fairphone nog een General Counsel, maar deze functie is sinds het vertrek van deze collega niet opnieuw ingevuld. Barona Valladolid: ‘Zij was de eerste jurist die werd aangenomen en heeft onze afdeling opgezet. Maar ook toen was er binnen ons team al een heel platte structuur.’

Bedrijf met een hart

Voordat ze bij Fairphone aan de slag ging, woonde en werkte Barona Valladolid in Brussel, waar ze onder meer juridisch adviseur was voor het attaché voor intellectuele eigendom dat onderdeel uitmaakt van de USEU (United States Mission to the European Union). In deze rol ondersteunde ze Amerikaanse belanghebbenden op EU-niveau. Een aantal jaren daarvoor was ze adviseur bij FTI Consulting, met Fairphone als één van haar klanten.

Barona Valladolid: ‘Toen ik Fairphone leerde kennen vond ik het zo’n gave klant. Ik was gewend te werken met grote corporates die een andere mindset hadden en niet op deze manier met ‘people, planet, profit’ bezig waren. Bedrijven die probeerden de voedings- en kledingindustrie eerlijker te maken kende ik al wel, maar binnen de smartphone-industrie vond ik de bedrijfsvoering van Fairphone uniek – en dat vind ik nog steeds. Ik dacht: Wauw, dit is echt een bedrijf met een hart.’

Vanwege haar achtergrond in intellectueel eigendomsrecht adviseert Barona Valladolid Fairphone ook over zijn strategie op dit gebied, onder meer over de vraag welke patenten en handelsmerken er geregistreerd moeten worden. Een ander belangrijk onderdeel van haar werk ligt binnen regulatory and compliance: het monitoren van relevante EU-regelgeving om in te schatten hoe nieuwe ontwikkelingen het maakproces al dan niet gaan beïnvloeden. Bovendien doet de jurist veel ‘corporate werk’: ze adviseert de Raad van Bestuur en woont bijeenkomsten van de Raad van Toezicht bij.

Behoorlijk ingewikkelde contracten

Wanneer Fairphone een samenwerking aangaat met een nieuwe ontwikkelings- of productiepartner is Barona Valladolid daar vanaf het vroegste stadium bij betrokken. De overeenkomsten die uiteindelijk worden gesloten zijn vaak ‘heel lang en uitgebreid. ‘Dat komt deels doordat het maken van een telefoon zo complex is’, legt de jurist uit. ‘De productieketen van een reep chocola zit bijvoorbeeld veel eenvoudiger in elkaar: wij werken met enorm veel componenten, die ook nog eens modulair en vervangbaar moeten zijn. Ook dat technische aspect zorgt voor behoorlijk ingewikkelde contracten.’

Daar komt bij dat de overeenkomsten een uitgebreid hoofdstuk over impact bevatten. Voor alle assemblagemedewerkers in China die helpen de Fairphone in elkaar te zetten is er bijvoorbeeld een ‘living wage bonus’ die het gat tussen het Chinese minimumloon en een leefbaar inkomen moet overbruggen. Afspraken over programma’s als deze worden vastgelegd in de contracten met partners, net als afspraken over transparantie en auditing-voorwaarden die vaak verder gaan dan wat gebruikelijk is in de industrie.

‘Dit maakt het voor mij als jurist interessant en soms ook uitdagend om over zulke voorwaarden te onderhandelen’, zegt Barona Valladolid. ‘Bedrijven zijn niet aan onze voorwaarden gewend. Ze begrijpen soms niet waarom we bepaalde zaken willen.’

Naast ingewikkelde overeenkomsten heeft de jurist mede hierom ook te maken met lange onderhandelingsprocessen: al met al duurde het meer dan zes maanden voordat de ontwikkelings- en productieovereenkomst met de Chinese partner voor de Fairphone 4 helemaal rond was, met vijftien onderhandelingsrondes en eindeloos veel communicatie over en weer.

‘Het zou in veel gevallen makkelijker voor mij zijn om gewoon akkoord te gaan met afspraken waar de meeste bedrijven aan gewend zijn’ overweegt Barona Valladolid. ‘Maar we moeten trouw blijven aan wie we zijn als bedrijf. Onze missie bepaalt voor een belangrijk deel hoe ik onderhandel over contracten.’

Voorloper van een trend

In 2019 verkocht Fairphone een kleine 54.000 telefoons, een jaar later waren het er bijna 95.000. Binnen de smartphoneindustrie is het bedrijf wellicht een kleine speler, maar wel één met veel impact, constateerde de jury van het Mobile World Congress eerder dit jaar. De jury prees Fairphone voor zijn duurzame benadering ‘voor alle aspecten van zijn producten’ en noemde het bedrijf de voorloper van een trend die zich snel verspreidt binnen de industrie.

‘Fairphone is meer dan een bedrijf’, bevestigt Barona Valladolid. ‘Het is een beweging.’

Dit artikel is eerder gepubliceerd op Legale Zaken in maart 2022

Eerdere Interviews

Juridicum Vitae: Bram Reinke

Als legal counsel bij het dynamische Panattoni Europe focust Bram Reinke op vastgoed en internationaal ondernemingsrecht. De eerste vier jaar van zijn carrière was hij

Lees Verder >

Delen:

Twitter
LinkedIn
Email

Overzicht pagina:

Privacy Cookies

Leuk dat u er bent. Nog even dit:

LEGALE ZAKEN maakt gebruik van cookies om het gebruik van de website te analyseren, om het mogelijk te maken content via social media te delen. Deze cookies worden ook geplaatst door derden. Wij gaan zorgvuldig met uw privégegevens om. Klik op ‘lees verder’ voor uitgebreide informatie.

Door deze melding weg te klikken of gebruik te blijven maken van deze site stemt u hiermee in. 

Privacy Cookies

Leuk dat u er bent. Nog even dit:

LEGALE ZAKEN maakt gebruik van cookies om het gebruik van de website te analyseren, om het mogelijk te maken content via social media te delen. Deze cookies worden ook geplaatst door derden. Wij gaan zorgvuldig met uw privégegevens om. Klik op ‘lees verder’ voor uitgebreide informatie.

Door deze melding weg te klikken of gebruik te blijven maken van deze site stemt u hiermee in. 

Oops:

De archieven met al het zakelijk juridisch nieuws, de artikelen van onze kennispartners, opiniestukken, juridicum vitae’s, al onze themas en meer dan 150 scherpe interviews zijn alleen beschikbaar voor onze abonnees. 

Profiteer nu van onze welkoms actie: 10% korting
op een L|Z jaarabonnement. € 110,- i.p.v. € 120,-
Alle prijzen zijn ex 9% BTW.

Veel dank en leesplezier. De redactie.

Deze Pop-up niet meer zien – log dan even in.

Nee, bedankt!
Terug naar de home page.

Oops:

De archieven met al het zakelijk juridisch nieuws, de artikelen van onze kennispartners, opiniestukken, juridicum vitae’s, al onze themas en meer dan 150 scherpe interviews zijn alleen beschikbaar voor onze abonnees. 

Profiteer nu van onze welkoms actie: 10% korting
op een L|Z jaarabonnement. € 110,- i.p.v. € 120,-
Alle prijzen zijn ex 9% BTW.

Veel dank en leesplezier. De redactie.

Heeft u al een account log dan eenmalig in en deze pop-up verschijnt niet meer.

Nee, bedankt!
Terug naar de home page.