Jacco Holthuis is senior onderzoeker bij de Nationale Ombudsman. Daarvoor was hij jurist bij de Raad van State, wetgevingsjurist op een ministerie en Ambassadeur van Onbeperkt Nederland. Holthuis’ lichamelijke beperking is de rode draad in zijn succesvolle carrière. ‘Mijn ouders zeiden altijd: “Je hebt een beperking, maar je bént het niet. Als je echt iets wil, dan gaat het gewoon lukken.”’
‘Kort na mijn geboorte kreeg ik een hersenvliesontsteking. Daardoor heb ik een lichamelijke functiebeperking; ik ben vooral slecht ter been. Tijdens mijn overgang naar het studentenleven zocht ik uit op welke vervoersvoorzieningen ik recht zou hebben. Ik vond het heel leuk om lekker mijn tanden in zo’n wetboek te zetten. In combinatie met mijn interesse in staatsinrichting en politiek concludeerde ik: ik ga Rechten studeren.
Toen ik in 2005 afstudeerde, was de arbeidsmarkt voor juristen goed. Je hoefde maar aan een boom te schudden, en er kwamen vacatures uitvallen. Ik ben afgestudeerd in staats- en bestuursrecht met als specialisatie milieurecht, aan de Universiteit van Tilburg. Mijn eerste baan vond ik bij het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Daar was ik wetgevingsjurist. Het was een spannende sprong in het diepe, en een goede leerschool. Ik wist hoe ik een wet moest toepassen, maar niet hoe zo’n wet in de praktijk tot stand komt.
Binnen het ministerie kwam ik bij de specialistische diergeneesmiddelenregelgeving terecht. Je zit dan dicht op de dierziektecrises. Ik zat er koud een paar weken, toen kwam de vogelgriep. Als wetgevingsjurist zit je dan volop in het oog van de orkaan. Ik leerde dat behalve de juridische aspecten ook politieke belangen meespelen in de afwegingen die je maakt. Dat is een boeiend krachtenspelen een grote uitdaging. Ik heb daar 2,5 jaar gewerkt.
Bij beleidsprocessen en wetgevingsprocessen op een ministerie kan het jaren duren voordat je het resultaat ziet van je werk. Het was me iets te abstract, dus maakte ik de overstap naar de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Daar was ik ondersteunend jurist. Je krijgt daar concrete casussen voorgelegd, en ziet mensen in de rechtszaal hun verhaal vertellen. Ik dacht: dan gaat zo’n dossier voor mij ook léven. Dat heb ik bijna vijf jaar gedaan.
De Raad van State is de Champions League van de juristenwereld. Er werken snelle denkers; je leert heel nauwkeurig analyseren en schrijven. Maar het was ook gewoon dossiervreten. De zittingen waren de krenten in de pap, maar dat waren er gemiddeld twee per maand. Na een paar jaar kwam voor de tweede keer hetzelfde burenconflict over een dakkapel voorbij, terwijl de uitspraak al was gedaan. Ik kwam erachter dat de juridische oplossing niet altijd het einde betekende van een onderliggend conflict.
Totaal onverwacht werd ik gevraagd deel te nemen aan een televisieprogramma van Lucille Werner. De bedoeling was beeldvorming rond mensen met een handicap positief te beïnvloeden met een soort elevator pitch. Ik won, en mocht mezelf Ambassadeur van Onbeperkt Nederland noemen – een belangenbehartiger in politiek Den Haag voor mensen met een handicap. Ik pleitte ervoor dat mensen met een beperking zich vrij moeten voelen om op professioneel vlak hun passie en dromen te volgen, een vertaling van de levenslessen van mijn ouders. Achteraf kreeg ik van wildvreemde mensen de meest dankbare reacties terug.
Ik mocht aan politici op het Binnenhof mijn boodschap verkondigen, en veel sollicitatieworkshops gegeven. Het gaf mij heel veel energie om mensen te inspireren en in hun eigen kracht te zetten. Dat was echt een game changer. Ik dacht: zit ik nog wel op de goede weg in mijn carrière? Het antwoord laat zich raden; dat was nee.
In 2013 maakte ik heel bewust de overstap naar de Nationale Ombudsman. Daar werk ik inmiddels acht jaar. Ik begon als klachtbehandelaar Team Zorg en Onderwijs en ben nu senior onderzoeker Wonen en Zorg, waarin ik collega-onderzoekers coach en begeleid. Bij de Nationale Ombudsman werk je persoonlijk en proactief aan het oplossen van klachten over de overheid; soms via een bemiddelingsgesprek, en soms via een aanbeveling na onderzoek. Ik zet nog steeds graag mijn tanden in vraagstukken met een juridisch tintje, maar ben blij dat ik niet meer continu in mijn wetboek hoef te zitten. Dit werk past me goed. Ik vind dat iedereen in Nederland mee moet kunnen doen.
Mijn juridische leermeester is Willem Konijnenbelt, emeritus hoogleraar bestuursrecht aan de UvA. Met hem voerde ik een aantal gesprekken rond mijn scriptie over bestuursrechtelijke handhaving. Hij zei: “Blijf altijd je eigen koers varen. Tegen de stroom inroeien en eigenwijs zijn is niet erg.”
Bij verre mijn belangrijkste leermeesters zijn mijn ouders. Zij hebben mij geleerd te durven dromen, en mijn dromen na te jagen. Een heftige periode in mijn leven was de pubertijd. Ik dacht: hoe ga ik mijn handicap in hemelsnaam een plek geven in mijn leven? Dit wordt helemaal niks. Mijn ouders zeiden altijd: “Je hebt een beperking, maar je bént het niet. Als je echt iets wil, dan gaat het gewoon lukken.” Dat is de beste levensles die je kan krijgen.
Leven met een handicap is heel kleurrijk, omdat het maar één aspect is van je zijn. Ik denk altijd: als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan. Met mijn enthousiasme, creativiteit en drive ben ik ver gekomen, daar ben ik heel trots op. Er is mij wel eens gevraagd: “Als er een pilletje was waarmee je morgen van je handicap af bent, zou je die dan nemen?” Mijn antwoord is: ‘Nee. Dat pilletje laat ik liggen.’
Foto: Eyescream / Yvette Wolterinck
