Eind augustus startte Moderna inbreukprocedures in Duitsland en de VS tegen Pfizer en BioNTech. Als de namen u bekend voorkomen dan komt dat omdat u waarschijnlijk geprikt bent met een mRNA-vaccin van één van deze partijen als bescherming tegen een COVID-infectie.
Dit is de eerste slag waarbij de hoofdrolspelers in de COVID mRNA vaccins achter elkaar aan gaan. Eerder werden Moderna en Pfizer al door Alnylam pharmaceuticals voor inbreuk op haar octrooien gedagvaard, ging CureVac ook al achter Pfizer en BioNTech aan en werd Moderna door Arbutus Biopharma van inbreuk beticht. Eerlijk gezegd betwijfel ik of deze lijst van rechtszaken volledig is.
Wat opvalt is dat de mRNA technologie qua ontwikkeling en octrooigeschillen zich lijkt te voegen in een patroon dat eerder is gezien voor bijvoorbeeld (humane) monoclonale antilichamen en gentherapie. Misschien is het zelfs een patroon voor biotechnologische ontwikkelingen in het algemeen.
De mRNA technologie waar het om gaat betreft het in een lichaam inspuiten van mRNA (messengerRNA) zodat het in cellen terecht komt met de boodschap om eiwit volgens de instructies van die boodschap te gaan maken. Bij een COVID vaccin worden dan dus Corona virus eiwitten gemaakt die door ons immuunsysteem herkend worden, zodat wanneer we geïnfecteerd worden met dat virus het onmiddellijk met verwijderen van het virus kan beginnen.
De eerste wetenschappelijke publicatie dat mRNA ingespoten in een dier tot het maken van eiwitten volgens de instructie van dat mRNA, stamt uit de vroege negentiger jaren. De basale technologie zou dus niet meer onder een octrooi – dat 20 jaar duurt – moeten kunnen vallen.
Het blijkt dat er nog vele uitvindingen nodig waren om datgene wat in principe kon in de negentiger jaren ook daadwerkelijk buiten een lab op grotere schaal voldoende veilig en effectief te kunnen uitvoeren. Met name het mRNA in de cellen te krijgen en stabiel te houden voor de benodigde eiwitproduktie bleek niet eenvoudig. Over deze technologieën wordt nu ruzie gemaakt met octrooien die stammen uit de jaren 2010-2015. Deze ruzies zijn belangrijk omdat omdat nog vele producten bedacht zullen worden (zijn) die met diezelfde technologie te maken zijn. Die zullen allemaal nog een aantal jaren schatplichtig zijn aan de octrooien op de technologie die de huidige strijd overleven.
Blockbuster
Dit is het patroon dat ook bij eerdere doorbraken in de biotechnologie te zien is geweest. Het duidelijkste voorbeeld was waarschijnlijk het (humane) monoclonale antilichaam. Monoclonale antilichamen zijn nu nog de blockbuster drugs voor de farma met een totale omzet van meer dan €150 mrd per jaar (sinds 2020). De doorbraak in de wetenschappelijke literatuur stamt daar uit de mid seventies. De technologie die het maken van geneesmiddelen met monoclonale antilichamen uit de vroege nineties. De ruzies daarover zijn uitgevochten in de mid-nineties en early zeroes (toen de eerste succesvolle producten verschenen) en ruzie over producten zijn nog steeds gaande (langzaam overgaand naar ruzies rondom de afloop van de octrooien).
Wat is het nut van het waarnemen van dit patroon? De uitkomst van de ruzies over technologie octrooien in de life science is uiteindelijk dat de vroege partijen de technologie wederzijds licentiëren voor redelijke royalties en deze licenties ook door kunnen geven aan de uiteindelijke producenten van de op die technologie gebaseerde producten. Misschien is het mogelijk om van de geschiedenis te leren en de geldverslindende rechtszaken over te slaan? En misschien is het zelfs mogelijk om bij nog recentere doorbraken (CRISPR-CAS?) waar de ruzies bij het EPO al zijn losgebarsten dit patroon nog vroeger te doorbreken…
Door: Johan Renes
