Het is eind februari als haar zus, woonachtig in Italië, belt. ‘Het gaat hier op slot en wacht maar: het komt ook jullie kant op.’ Jongerden, general counsel en executive director external & legal affairs bij VodafoneZiggo, zelf toen net terug uit Lombardije, was aanvankelijk laconiek: ‘Die Italianen reageren wel een beetje overdreven.’ Maar dat viel tegen.
Jongerden moet na terugkeer uit de Noord-Italiaanse regio zelf onmiddellijk in quarantaine. ‘Ze zeiden direct: je mag niet meer komen. Ik heb mijn collega’s sinds begin maart niet meer live gezien.’ Geen ideale situatie: ‘Ik vind mijn team het allerbelangrijkste dat er is.’
Allerlei risico’s, vanuit juridisch perspectief maar ook vanuit reputatie- en continuïteitsperspectief, werden door het corona management team in kaart gebracht. Jongerden, die deel uitmaakt van dat team: ‘Onze netwerken en diensten zijn vitaal. We zien vooral nu hoe belangrijk het is dat onze netwerken overeind blijven in Nederland.’
Extremistische protestacties
Naast het management van de coronacrisis, krijgt VodafoneZiggo ook te maken met brandstichtingen in zendmasten door tegenstanders van 5G. ‘Extremistische protestacties’, zoals de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) de acties inmiddels noemt, die een tijdje geleden overwaaiden uit het Verenigd Koninkrijk. De teller van het aantal zendmastbranden in Nederland staat inmiddels op 29. Jongerden: ‘Als ze succes hebben met de brandstichting, ligt zo’n mast eruit. Dan heb je rondom die mast geen bereik. Als jij en ik elkaar willen bellen is dat vervelend. Maar als iemand een hartaanval krijgt en wil bellen, dan kan dat dus ook niet.’‘Je hebt met je handen af te blijven van andermans eigendom’• Barbara Jongerden, VodafoneZiggo
Normaal gesproken zou een netwerk bij een storing overschakelen op één van de andere netwerken. Dat is bij brandstichting niet altijd mogelijk: ‘Vaak zitten alle drie de operators in één mast.’ Een zorgwekkende ontwikkeling: ‘Je hebt met je handen af te blijven van andermans eigendom. Je speelt met levens. Je moet goed beseffen wat de impact is van je actie’. De acties leveren voor miljoenen euro’s op aan schade voor de industrie. Jongerden sluit dan ook niet uit dat er nog rechtszaken uit gaan voortkomen: ‘Als er iemand wordt gepakt en veroordeeld gaan we onderzoeken of we de schade kunnen verhalen.’
Ondanks de tegenstand is VodafoneZiggo – als eerste provider van Nederland – eind april al begonnen met de 5G-uitrol. ‘We laten ons niet terroriseren. Dat is niet in ons belang en ook niet in het belang van Nederland. Er zijn zorgen over straling. Die zijn er altijd al geweest. Die zorgen nemen we serieus. Er zijn ook richtlijnen voor straling. Daar blijven we ver onder.’ Jongerden vult aan: ‘We kijken naar de belangen van onze klanten, zowel consumenten als bedrijven. We willen mogelijk maken wat mensen en bedrijven van plan zijn via onze netwerken. 5G is een belangrijke ontwikkeling in de technologie.’
Onvrede over 5G wordt door tegenstanders ook geuit via legale wegen. Zo spande Stichting Stop5GNL – een stichting die nadrukkelijk afstand neemt van de zendmastbranden – begin mei een kort geding aan tegen de Nederlandse staat, ter voorkoming van de uitrol van 5G. Bezwaren van de stichting waren onder meer de volksgezondheid. De stichting verloor, zo werd maandag 25 mei bekend: de staat mag het veilen van frequenties voor de uitrol van 5G laten doorgaan. Ook VodafoneZiggo zal deelnemen aan de veiling die zal plaatsvinden in juni.
Streng
Jongerden werkt al twaalf jaar in de telecomindustrie: ‘Er verandert iedere dag wel wat. Ik denk ook dat wij van alle industrieën de meeste toezichthouders hebben. Iedereen bemoeit zich met ons. Dat maakt het werk inhoudelijk heel erg leuk’. Zo is momenteel het kabinet bezig met wijziging van de telecomwet om een wettelijke basis te creëren voor het delen van telecomdata – zoals gegevens die kunnen worden verzameld via telefoonmasten – tijdens een pandemie. Iets waar Jongerden en haar team daarom nu ook naar kijken.
Op de vraag of VodafoneZiggo bereid is data te delen als de overheid dat vraagt, antwoordt Jongerden: ‘We willen de privacy van onze klanten beschermen. Onze klanten moeten er vanuit kunnen gaan dat hun data veilig zijn. We gaan niet vrijwillig data delen, daar moet een wettelijke grondslag voor zijn. Als die er is, dan werken we uiteraard mee.’
Via de aandeelhouders van VodafoneZiggo – Liberty Global en Vodafone Group – hoort Jongerden hoe het gaat in andere landen. Ze maakt daaruit op dat de Autoriteit Persoonsgegevens in Nederland strenger lijkt te zijn dan andere landen ten aanzien van het anonimiseren van data: ‘In andere landen worden er al data gedeeld’.
Gesloten netwerk
Naast de 5G-uitrol en privacy-apps, is er ook al langere tijd een discussie gaande over de vraag of VodafoneZiggo haar vaste netwerk moet openstellen voor andere telecomaanbieders. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) vreest voor een duopolie van KPN en VodafoneZiggo. Het definitieve antwoord daarop kwam recentelijk via een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb): aanbieders zonder netwerk kunnen geen toegang afdwingen tot vaste netwerken van VodafoneZiggo en KPN.
Bij VodafoneZiggo hoeven dergelijke aanbieders dan ook niet aan te kloppen: ‘We hebben altijd gezegd: er is voldoende concurrentie, want het KPN netwerk – dat van oudsher werd gereguleerd omdat het een staatsbedrijf was – is al open. Er is dus geen economische en juridische reden om ook ons netwerk open te stellen.’
Door de uitspraak is er nu geen regulering meer: ook KPN hoeft haar netwerk niet meer open te stellen. Dat heeft geen directe consequenties: ‘Er zitten nog steeds aanbieders op het KPN netwerk. Die aanbieders hebben langlopende contracten met KPN.’ Het is dus niet zo dat aanbieders direct van het netwerk worden gehaald. Of het denkbaar is dat er op termijn überhaupt niemand meer gebruik zal mogen maken van de netwerken van VodafoneZiggo en KPN, antwoordt Jongerden: ‘Dat is theoretisch denkbaar, maar ik denk niet dat KPN dat gaat laten gebeuren’.
Niet te rigide
Coronacrisis, 5G-uitrol, privacy-apps, rechtszaken. Jongerden is het schaken op meerdere borden wel gewend. Ze kan in een crisissituatie goed handelen: ‘Tijdens een crisis ben ik op mijn best. Ik word er rustig door en kan dingen dan goed relativeren. Ik word ook heel efficiënt: juist die druk werkt voor mij heel goed.’ Ze vervolgt: ‘Als general counsel moet je niet te rigide zijn en in staat zijn de impact van jouw advies in de organisatie goed in te schatten. Je moet je rol niet overschatten. Uiteindelijk zijn veel besluiten bedrijfsbesluiten.’
‘Het is vanuit juridisch perspectief altijd makkelijk te zeggen: “Het kan gewoon niet, het staat in de wet, dus we mogen het niet doen”, maar daar kom je vaak niet mee weg’, zegt Jongerden. ‘Het is niet dat we continu de grenzen opzoeken, maar soms krijg je discussie over het bedrijfsbelang. Wat willen we bereiken? Hoe beschermen we de reputatie? Wat is het risico als we iets op deze manier doen? Dan kunnen we wellicht een boete krijgen of een last onder dwangsom, en dan bekijken we: wat zijn nou de financiële impact en de effecten op de reputatie daarvan? Wat weegt zwaarder? Daar moet je een gesprek over kunnen hebben.’
