Het Huis voor Klokkenluiders wil bestuurlijke boetes kunnen opleggen aan werkgevers die melders benadelen of zich niet houden aan aanbevelingen van het Huis. Bovendien moet er snel een onafhankelijk financieel fonds voor klokkenluiders komen voor de juridische en psychosociale ondersteuning van melders. Dat stelt de instantie vandaag tijdens een Rondetafelgesprek bij de vaste Tweedekamercommissie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de nieuwe Wet bescherming Klokkenluiders.
Deze nieuwe wet – opvolger van de Wet Huis voor klokkenluiders –moet bijdragen aan de bescherming van personen die misstanden melden. Volgens het Huis voor Klokkenluiders ‘zijn effectieve instrumenten nodig om de doelstellingen van de wet en de verplichtingen uit de wet te kunnen bevorderen en, zo nodig, af te dwingen’.
Handhaving is het sluitstuk van de uitvoering van een wet, ‘maar namens de samenleving afdwingbare verplichtingen en bestuursrechtelijke handhavingsinstrumenten ontbreken geheel in het huidige wetsvoorstel’, aldus het Huis.
Zo vindt de instantie het noodzakelijk dat de verplichting voor werkgevers om een (behoorlijke) interne meldregeling te hebben, uiteindelijk kan worden gehandhaafd en dat nakoming van aanbevelingen van de afdeling Onderzoek in het uiterste geval kan worden afgedwongen. ‘Net zoals dat – ultimum remedium – het mogelijk moet zijn door het Huis geconstateerde schending van het benadelingsverbod te kunnen sanctioneren.’
In de voorliggende wetsvoorstel geeft Nederland geen uitvoering aan de verplichting uit de EU-richtlijn om te zorgen voor doeltreffende, evenredige en afschrikkende sancties. ‘Hiermee kenmerkt (…) ook de gewijzigde wet zich door een grote mate van vrijblijvendheid en wordt aldus het Huis, als uitvoerder van de wet, met de handen gebonden op pad gestuurd.’