De Fraudehelpdesk, de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en de politie ontvangen steeds vaker signalen over frauduleuze beleggingsproducten. In juli van dit jaar bedroeg de geleden schade door beleggingsfraude €1,3 mln, een maand later was dit bedrag meer dan verdubbeld naar €2,7 mln, meldt de politie.
Omdat mensen niet of nauwelijks rente op hun spaartegoed krijgen, zoeken velen naar alternatieven die hogere rendementen voorspiegelen. ‘Oplichters maken maar wat graag gebruik van die groeiende interesse’, aldus de politie.
De Fraudehelpdesk noteerde dit jaar al 30 procent meer frauduleuze beleggingsproducten dan vorig jaar. Beleggingsfraude zorgt al twee jaar voor de grootste schadepost van alle meldingen bij de Fraudehelpdesk.
In 2020 werd voor meer dan €13 mln aan beleggingsfraude gemeld, in 2018 was dit nog geen €6 mln. Het ging daarbij zowel om mensen die op een advertentie voor een beleggingsproduct ingingen, als om gedupeerden die per e-mail of telefoon werden benaderd.
In alle gevallen worden prachtige rendementen beloofd, in de praktijk wordt er niet of nauwelijks uitgekeerd. ‘De impact is enorm. Het gaat meestal zelfs om schade van meer dan een ton per persoon. Op één dag kreeg ik aangiften binnen die in schade varieerden tussen de €50.000 en €110.000’, stelt Jørg Lefers van het Cybercrimeteam van de Eenheid Oost-Nederland.
Geen vangnet
Er is geen vangnet, waarschuwt Lefers. ‘Verzekeraars vergoeden de schade niet. Slachtoffers kunnen nergens op terugvallen en raken in een diep dal, zowel financieel als psychisch. Cybercrime heeft een soortgelijk impact op iemands leven als een inbraak in een woning. Vaak ook moeten slachtoffers horen: “hoe dom kan je zijn?!” Terwijl criminelen zo geraffineerd te werk gaan, dat het heel moeilijk is om echt van nep te onderscheiden.’
De criminelen opereren volgens hem ook vaak over meerdere landsgrenzen heen, wat de opsporing bemoeilijkt. Preventie is daarom uitermate belangrijk, benadrukt Lefers.
De oplichters gaan op diverse manieren te werk. Fraudeurs die mensen opbellen met een voorstel wekken vaak de indruk dat ze vanuit een hectische kantooromgeving (‘boilerroom’) werken waarbij op de achtergrond allerlei andere gesprekken hoorbaar zijn. Het idee met een ogenschijnlijk succesvol en druk kantoor te maken te hebben, kan meehelpen het slachtoffer te overtuigen.
Ook maken fraudeurs gebruik van illegale advertenties waarin BN’ers – zonder hun medeweten en zonder hun goedkeuring – beleggingsproducten aanprijzen. De laatste tijd worden ook influencers worden ingezet om beleggingsproducten via sociale media te promoten.
