Het ‘onafhankelijke’ onderzoeksrapport dat advocaten van NautaDutilh in 2014 produceerden naar de fiscale Cyprusroute die in 2006 door accountant Baker Tilly aan ondernemer Klawer werd geadviseerd, valt volgens de Amsterdamse Raad van Discipline zwaar door de mand. Een aantal verwijten: onzorgvuldig, geen hoor en wederhoor toegepast, onvolledig en vermenging van de rol van advocaat en de rol van onderzoeker. De Raad: ‘De rol van partijdige advocaat waarbij de belangen van de cliënt voorop staan, is eenvoudigweg niet verenigbaar met de rol van onafhankelijk advocaat-onderzoeker die een bepaalde kwestie onafhankelijk, en dus met (neutraal) oog voor alle betrokken belangen, in kaart moet brengen.’
Ondernemer Coen Klawer kreeg in 2006 het advies van accountantskantoor Baker Tilly om zijn geld via Cyprus aan het zicht van de fiscus te onttrekken. In 2015 klaagde de fiscus Klawer aan voor belastingontduiking. De ondernemer moest een flinke naheffing betalen, maar de strafzaak tegen hem werd geseponeerd vanwege het tijdsverloop en omdat hij de belastingschuld had betaald.
De ondernemer stelde dat hij er was ingeluisd. De fiscale constructie was niet aan zijn eigen brein ontsproten, maar hem aan de man gebracht door accountants van Baker Tilly. Het accountantskantoor liet in 2014 een onderzoeksrapport over de kwestie schrijven door advocatenkantoor NautaDutilh. Twee advocaten van dat kantoor concludeerden dat Klawer – en niet Baker Tilly – het brein was achter de route om belasting te ontduiken.
Onafhankelijkheidsclaim
Dit opstellers van dit rapport krijgen er nu naar aanleiding van een dekenbezwaar zwaar van langs bij de Raad van Discipline. Het begint er mee dat het rapport is gepresenteerd als onafhankelijk onderzoek met als doel om verantwoording af te leggen. ‘De “onafhankelijkheidsclaim” brengt, onder meer met het oog op de daarbij mogelijk betrokken belangen van derden, zorgvuldigheidsverplichtingen met zich mee die zwaarder zijn dan de normen die gelden voor een uitsluitend voor intern gebruik bedoeld rapport’, schrijft de Raad.
Verder zijn de eisen van hoor en wederhoor niet toegepast. ‘Het staat vast dat verweerders in het kader van hun feitenonderzoek voor kantoor B. niet hebben gesproken met de heer K., terwijl de aanleiding van het rapport nu juist de aan de heer K. geadviseerde truststructuur was. Verweerders hebben in dat opzicht niet gehandeld met de zorgvuldigheid die van een behoorlijk handelend advocaat mag worden verwacht.’
Relevante feiten
De raad is van oordeel dat verweerders ook voor wat betreft de verplichting tot het opnemen van alle relevante feiten in het rapport tuchtrechtelijk door de mand zijn gevallen. ‘De deken heeft in zijn bezwaar vijf feiten opgesomd die de raad ook niet in het rapport kan terugvinden, maar die in het kader van onafhankelijk onderzoek wel in het rapport hadden moeten worden vermeld.’
Het gaat daarbij onder meer om het niet vermelden van bepaalde in de onderzoeksopdracht met verweerders gemaakte afspraken over – onder meer – de personen die bij het onderzoek zouden worden betrokken en over het niet vermelden van een vergadering bij kantoor B. waar over de truststructuur is gesproken. ‘Door deze feiten niet te vermelden, hebben verweerders niet met de zorgvuldigheid gehandeld die van hen als advocaten in de gegeven omstandigheden had mogen worden verwacht’, schrijft de raad.
De raad is verder van oordeel dat verweerders niet alles hebben gedaan om te voorkomen dat het rapport aanleiding kan geven tot misverstanden. ‘Door niet voldoende duidelijk en volledig in het rapport te vermelden hoe de verhoudingen lagen en wie welke rol heeft gespeeld bij de opzet en uitvoering van de truststructuur hebben verweerders in het kader van het onafhankelijk onderzoek niet gehandeld met de zorgvuldigheid die van hen als advocaten mag worden verwacht.’
En dan is de beker nog steeds niet leeg. ‘Tot slot is de raad van oordeel dat verweerders bij het verrichten van het onderzoek onzorgvuldig te werk zijn gegaan door vooraf geen transparante afspraken te maken over de wijze waarop het onderzoek zou plaatsvinden, bijvoorbeeld in de vorm van een protocol.’ Omdat beide advocaten volgens de tuchtraad first offenders zijn, blijft het bij een waarschuwing.
Lees ook deze opinie: Flop: de advocaat-onderzoeker
Beeld: Vectorstock
