Vorige week hoorde ik de term voor het eerst bij het NGB-congres ‘Jurist doet wat’: reguleringsfalen. Die term zou je ook kunnen loslaten op de advocaat-onderzoeker. Totaalflop. Onmiddellijk mee ophouden.
Advocaat Aldo Verbruggen – voormalig officier van justitie – kreeg eerder deze week een tik op de vingers vanwege zijn rol in de zaak Sanderink-Van Egten. Vier maanden schorsing omdat hij bij deze spraakmakende ontslagzaak de rollen advocaat en advocaat-onderzoeker door elkaar haalde. Eerstgenoemde is per definitie partijdig, de tweede wordt geacht zich te houden aan regels, zoals het toepassen van hoor en wederhoor en het bewaken van distantie tot zijn opdrachtgevers.
Aan Verbruggen totaal niet besteed. Lees deze warhoofdige passage uit de beslissing er eens op na: ‘Na overleg met zijn opdrachtgever en met collega’s uit het vak, is verweerder (Verbruggen, L.W.) tot de conclusie gekomen dat hij kwalificeert als onafhankelijk, omdat hij enkel de feiten vaststelt en omdat hij zijn onderzoek altijd onafhankelijk van zijn opdrachtgever verricht. Verweerder verwijst naar de tekst van zijn e-mailbericht aan klaagster van 18 februari 2020, waarin hij duidelijk aangeeft dat hij optreedt voor D B.V. met de opdracht onderzoek te verrichten, en dus niet handelt als onafhankelijk advocaat-onderzoeker die een intern onderzoek uitvoert. Verweerders gedragingen moeten worden beoordeeld naar de regels van het gewone gedragsrecht, en niet naar regels van de onafhankelijke advocaat-onderzoeker, met welk toetsingskader verweerder niet bekend is, aldus verweerder.’
Ik vraag mij af wie die ‘collega’s uit het vak’ zijn. Ook opvallend: ik ben niet bekend met het toetsingskader voor de advocaat-onderzoeker. Misschien eens een boekje lezen?
Verbruggen liet zich volledig voor het karretje van Sanderink spannen. Van ‘waarheidsvinding’ was geen sprake. Hij oordeelde zonder wederhoor dat Van Egten zich schuldig had gemaakt aan ‘wederrechtelijke onttrekking van goederen’ en ‘schadelijke nevenactiviteiten’. Hij spande samen met de civiele advocaat van Sanderink om zijn rapportage ‘maximaal effect’ te laten hebben in de civiele procedures van Sanderink tegen Van Egten.
Het mag zo langzamerhand duidelijk zijn: die advocaat-onderzoeker is een missgeburt. Het ging niet alleen mis bij Verbruggen, er speelden de afgelopen jaren vele zaken. Telkens ging het in de kern over de vraag of de advocaat-onderzoeker voldoende objectief is – en kan zijn – ten opzichte van zijn opdrachtgever en de wederpartij.
Advocaten hebben de neiging alles als een markt te zien. Denk bijvoorbeeld aan de massaschadeclaims, de wet Homologatie Onderling Akkoord of de Groningse gasslachtoffers. De advocaat-onderzoeker is ook zo’n markt.
Maar deze is een brug te ver. Een beroep dat ‘partijdigheid’ als kernwaarde heeft, moet zich eenvoudigweg niet begeven op het gebied van waarheidsvinding en onpartijdigheid.
Lees ook: Advocaat handelde in zaak van ondernemer Sanderink ‘opportunistisch en misleidend’
