Een besluit uit 2021 om meer gas te winnen uit het Groningenveld – van 3,9 miljard naar 4,5 miljard Nm3 – is correct tot stand gekomen. Dat stelt de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. ‘De Afdeling is van oordeel dat de staatssecretaris na afweging van alle betrokken belangen redelijkerwijs de besluiten kon nemen en het winningsniveau heeft kunnen vaststellen op het niveau dat nodig is voor de leveringszekerheid.’
In het besluit heeft de staatssecretaris Vijlbrief bepaald hoe de NAM de gaswinning uit het Groningenveld in het gasjaar 2021-2022 uitvoert. Op grond van dit vaststellingsbesluit mocht de NAM 3,9 miljard Nm3 gas uit het Groningenveld winnen. In de loop van het jaar constateerde de staatssecretaris echter dat er tegenvallers waren bij de maatregelen die worden genomen om de gaswinning zo snel mogelijk te beëindigen. Om de leveringszekerheid te kunnen borgen, moest volgens hem meer gas – 4,5 miljard kuub – worden gewonnen.
De staatssecretaris heeft de risico’s in verband met aardbevingen door de gaswinning beoordeeld aan de hand van risicoanalyses van TNO en adviezen van onder meer het Staatstoezicht op de Mijnen. De afdeling: ‘Over een aantal uitgangspunten in de risicoanalyses is geen wetenschappelijke overeenstemming. Die uitgangspunten hebben gevolgen voor het aantal gebouwen dat niet aan de veiligheidsnorm voldoet en mogelijk moet worden versterkt. De Afdeling heeft geoordeeld dat de staatssecretaris voldoende rekening heeft gehouden met de kritiek op de uitgangspunten.’
Schrijnende situaties
Alle gebouwen die niet aan de veiligheidsnorm voldoen, zijn opgenomen in het versterkingsprogramma. ’De Afdeling heeft verder vastgesteld dat het versterkingsprogramma in bepaalde gevallen tekortschiet. Dat heeft geleid tot schrijnende situaties. In zijn algemeenheid is het tempo van de versterking van de gebouwen echter niet zo traag dat de staatssecretaris om die reden de besluiten niet kon nemen.’
Over de schadeafhandeling heeft de Afdeling geoordeeld dat de meerderheid van de schadevergoedingsverzoeken over fysieke schade aan gebouwen binnen de streeftermijn van een half jaar wordt afgehandeld. ‘Dat er ook schadevergoedingsverzoeken zijn waarvan de afhandeling veel langer duurt, maakt nog niet dat de schadeafhandeling zodanig traag verloopt dat dit in de weg stond aan het nemen van het vaststellingsbesluit en het wijzigingsbesluit.’
Verder is de Afdeling van oordeel dat de staatssecretaris alle redelijkerwijs te nemen maatregelen neemt om de gaswinning zo snel mogelijk te beëindigen. ‘Dat er tegenvallers zijn, in het bijzonder de vertraging bij de oplevering van de stikstofinstallatie in Zuidbroek, betekent niet dat de staatssecretaris zich onvoldoende inzet om de gaswinning te beëindigen. Er zijn geen aanwijzingen dat de tegenvallers zijn te wijten aan de keuzes van de staatssecretaris. Verder heeft de staatssecretaris zich ingespannen om de extra gaswinning zoveel mogelijk te beperken. Tot slot is de afbouw van de gaswinning de afgelopen jaren sneller verlopen dan eerder verwacht en is sluiting van het Groningenveld in 2023 volgens de staatsecretaris nog steeds binnen bereik.’
Leveringszekerheid
De afbouw verloopt – ondanks de verhoging van het winningsniveau in de loop van het gasjaar – sneller dan voorspeld, stelt de Afdeling. ‘De staatssecretaris moet echter ook oog hebben voor het maatschappelijke belang bij leveringszekerheid, en de veiligheidsrisico’s als er gastekorten ontstaan. De Afdeling is van oordeel dat de staatssecretaris na afweging van alle betrokken belangen redelijkerwijs de besluiten kon nemen en het winningsniveau heeft kunnen vaststellen op het niveau dat nodig is voor de leveringszekerheid.’
