PostNL moet er als verlener van een ´universele postdienst´ voor zorgen dat de aangeboden binnenlandse brieven per kalenderjaar in ten minste gemiddeld 95% van de gevallen de eerstvolgende dag worden bezorgd, niet zijnde een zondag of maandag of officiële feestdag. Op basis van de eigen opgave van PostNL heeft de Autoriteit Consument en Markt (ACM) vastgesteld dat PostNL dit bezorgingsniveau in 2019 niet heeft gehaald. De rechtbank Rotterdam laat een boete van €2 mln van de ACM daarom in stand.
De universele postdienst bij de vijfdaagse bezorgplicht met 24-uursservice staat bekend als de Standaard overnight service. Op basis van de eigen opgave van PostNL heeft de Autoriteit Consument en Markt (ACM) vastgesteld dat PostNL dit bezorgingsniveau in 2019 niet heeft gehaald. Het door PostNL berekende percentage op basis van de Europese gestandaardiseerde onderzoeksmethode is 94,3%.
PostNL is het niet eens met de boeteoplegging van €2 mnl. Zij meent dat zij vanwege een fusieproces met Sandd in oktober 2019 buiten haar schuld niet aan de norm van 95% kon voldoen.
Volgens de rechtbank is geen sprake van een rechtvaardigingsgrond of overmacht. Ook indien er begrip voor kan worden opgebracht dat PostNL er uiteindelijk voor heeft gekozen om een inhaalslag te maken met betrekking tot de achterstallige brievenpost van Sandd, heeft te gelden dat PostNL zichzelf in de situatie heeft gebracht waarin zij de keuze moest maken tussen het nakomen van haar verplichtingen als universele postdienstverlener en het veiligstellen van de levering van zakelijke post.
Commerciële keuze
De overname van Sandd is een commerciële keuze van PostNL geweest. PostNL heeft bovendien niet alleen de extra Sandd-volumes overgenomen, maar ook extra volumes partijenpost van klanten en van een concurrentpostvervoerder, allemaal niet vallend onder de Standaard overnight service. Er is ook geen sprake van overmacht, want de ontstane situatie was voorzienbaar, aldus de rechtbank.
De rechtbank wijst ook op de hoeveelheid werknemers die het werk moesten gaan doen na de overname. Bij het opstellen van het arbeidsaanbod aan de postbezorgers van Sandd aan de ene kant en het sociaal plan aan de andere kant, gingen opgestelde scenario’s uit van bepaalde bandbreedtes aan postbezorgers die van het sociaal plan gebruik zouden maken en dus niet op het aanbod zouden ingaan. ‘Uiteindelijk is gebleken dat het aantal postbezorgers dat niet op het aanbod inging (en dus van het sociaal plan gebruik maakte) binnen de bandbreedte van het minst gunstige scenario viel. Daarmee hield PostNL er dus al vroegtijdig rekening mee dat een groot aantal postbezorgers van Sandd zou afvloeien terwijl, zoals niet tussen partijen in geschil is, juist het aantal postbezorgers een kritische factor is bij de tijdige bezorging van post. Gelet hierop is geen sprake van een noodtoestand, maar van een onderbezetting aan postbezorgers waarmee al in een vroeg stadium van de fusie rekening werd gehouden’, schrijft de rechtbank.
De rechtbank vindt het verder redelijk dat de ACM de betrokken omzet relateert aan het waardeverlies van de postzegel. Dit door dit te bepalen op het verschil tussen de postzegelprijs en een tarief voor bezorging na 48 uur. De rechtbank laat de boete van €2 mln in stand.
