Een accountant heeft geen ‘informeel verschoningsrecht’ ten aanzien van feitelijke informatie over geld dat door een onderneming apart is gezet ten behoeve van een herinvesteringsreserve. Dat heeft de Rechtbank Gelderland in kort geding beslist. Volgens de voorzieningenrechter kan het informele verschoningsrecht gelden als sprake is van advisering aan de cliënt, maar zal dan per stuk aangegeven moeten worden dat beroep op het verschoningsrecht gerechtvaardigd is.
De Belastingdienst tracht bij de accountant inlichtingen te vergaren om te kunnen controleren of de herinvesteringsreserves van de onderneming terecht zijn gevormd. Om die reden vraagt inzicht in correspondentie tussen de onderneming en de accountant.
De accountant weigert dat met beroep op het ‘informele verschoningsrecht in de sleutel van het fair play-beginsel’: dat moet voorkomen dat dat de inspecteur van de Belastingdienst een onredelijke voorsprong verkrijgt in een geschil met een belastingplichtige ‘doordat de inspecteur inzage kan vorderen in (onderdelen van) schriftelijke stukken die ten doel hebben de fiscale positie van de betreffende belastingplichtige, de verschillende (fiscale) opties die deze belastingplichtige heeft en de risico’s en toelaatbaarheid daarvan te belichten c.q. de belastingplichtige daarover te informeren.’
Feitelijke informatie
De voorzieningenrechter stelt dat de Hoge Raad dat informele verschoningsrecht inderdaad heeft erkend, maar dat dat ziet op advisering, en niet op feitelijke gegevens die de belastingplichtige op grond van de wet zelf al aan de fiscus had moeten verstrekken. ‘Waar het nu om gaat is dat aannemelijk is dat er ook feitelijke informatie is verstrekt door de belastingplichtige ten behoeve van het opstellen van de genoemde jaarrekeningen en het indienen van de belastingaangiften die gedaagde tot de conclusie hebben gebracht dat er herinvesteringsreserves konden worden gevormd. Die informatie valt niet onder het informele verschoningsrecht en die moet dan ook in ieder geval aan de Belastingdienst worden verstrekt,’ aldus de voorzieningenrechter.
Verder had de accountant ‘concreet handen en voeten’ moeten geven aan het beroep op het verschoningsrecht. ‘Per stuk zal zij moeten aangeven dat de specifieke inhoud daarvan aan de verstrekking in de weg staat. Aan de hand daarvan kan de Belastingdienst dan in grote lijnen toetsen of aannemelijk is dat en in hoeverre dit beroep gerechtvaardigd is. Dat heeft gedaagde echter nagelaten.’
