Zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) kunnen gezamenlijk onderhandelen over beloning en arbeidsvoorwaarden zonder de concurrentieregels te overtreden. Naar aanleiding van aangepaste Europese regels heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) de Nederlandse leidraad ‘tariefafspraken zzp’ers’ aangepast.
Daarin staat onder andere dat zzp’ers gezamenlijk mogen onderhandelen als zij economisch afhankelijk zijn van hun opdrachtgever, of feitelijk zij-aan-zij werken met werknemers in loondienst of werken via digitale arbeidsplatformen (bijvoorbeeld maaltijdbezorging of taxi’s).
De leidraad is bedoeld voor alle zzp’ers die hun eigen arbeid aanbieden, of die met hun arbeid werken tot stand brengen, bijvoporbeeld zelfstandige schoonmakers, (maaltijd)koeriers, vertalers, pakketbezorgers, fotografen of componisten. De ACM heeft ook een ‘verkorte’ versie van de ‘Leidraad tariefafspraken zzp’ers’ gemaakt waarmee zzp’ers snel wegwijs worden gemaakt in de mogelijkheden voor collectief onderhandelen.
Martijn Snoep, bestuursvoorzitter van de ACM: ‘Voor bepaalde groepen zzp’ers, vooral aan de onderkant van de arbeidsmarkt, is de onderhandelingspositie over beloning en arbeidsvoorwaarden slecht. Doordat het mogelijk is gezamenlijk te onderhandelen, kunnen brancheorganisaties van zzp’ers en vakbonden meehelpen om de positie van zzp’ers aan de onderkant van de arbeidsmarkt te verbeteren.’
Dynamische economie
Het aantal zzp’ers is de afgelopen jaren sterk gegroeid. ‘Dat is aan de ene kant goed voor een dynamische economie. Maar er zijn ook negatieve gevolgen. Vooral aan de onderkant van de arbeidsmarkt is de onderhandelingspositie van zzp’ers vaak gering. Dat leidt tot slechtere beloningen en arbeidsvoorwaarden’, aldus de toezichthouder.
Vaak zijn deze zzp’ers ook niet goed verzekerd tegen ongevallen of werkloosheid. Werkgevers maken soms ook gebruik van zzp’ers die feitelijk hetzelfde werk doen als de werknemers in loondienst waarmee zij de wettelijke werknemersbescherming omzeilen.