Vanuit de Utrechtse collegebanken komt general counsel Mark Boetekees rechtstreeks in dienst bij de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB). Boetekees voetbalt zelf ook, maar kiest toch voor een baan als jurist. ‘Ik was geen Johan Cruijff. Als ik het niveau had gehad om profvoetbal te halen, had ik dat zeker gedaan.’
2020 – en de eerste helft van 2021 – was geen voetbaljaar. Boetekees kan er bijna een boek over schrijven. De KNVB, met 1,2 miljoen leden en dertigduizend wedstrijden per week de grootse sportbond van Nederland, hield zich vooral bezig met het schrappen van wedstrijden en competities.
‘Iedereen heeft afgelopen jaar kunnen zien welke problemen we binnen de sectie betaald voetbal hadden. We hebben noodgedwongen moeten besluiten de competities in het betaald voetbal voortijdig te stoppen. Bovendien moesten we moeilijke keuzes maken over de vraag wie vanuit Nederland mocht deelnemen aan de Europese clubcompetities. Denk aan de Champions League en de Europa League. En natuurlijk het besluit of er wel of niet gedegradeerd en gepromoveerd zou worden.’
Tegelijkertijd moest een nieuwe competitie gestart worden. ‘Die kan ook niet onbeperkt later beginnen. Het Europese Kampioenschap is deze zomer. Dat betekent dat de nationale competities voor een bepaalde periode klaar moeten zijn, omdat clubs verplicht zijn spelers af te staan voor de nationale teams.’
Bij de degradatie- en promotiebesluiten heb je te maken met allerlei soorten regelgeving van de KNVB. ‘We wisten: welk besluit we ook nemen, we zouden het nooit goed doen. Of zoals onze advocaat zei tijdens het kort geding: dat we bij de rechter zouden komen te zitten stond wel vast, we wisten alleen nog niet met wie.’
Niet promoveren
Het blijken twee clubs uit de Keuken Kampioen Divisie, Cambuur en De Graafschap. Ze zijn het niet eens met het besluit van de KNVB om af te zien van promotie en degradatie vanwege het voortijdig beëindigen van de competitie door de coronacrisis. Een kort geding volgt. ‘We wisten dat het een belangrijk besluit was. In dit geval is besloten: niet promoveren en niet degraderen. Terwijl er clubs waren die op grote voorsprong stonden, en het daar dus niet mee eens waren.’
‘Normaalgesproken ligt dat vast in de regelgeving, maar die regels gaan er ervanuit dat de competitie uitgespeeld wordt. Deze situatie was niet expliciet in de reglementen voorzien. Inmiddels hebben we de regelgeving aangepast. Als het nu zou gebeuren is gereglementeerd welke besluiten er dan worden genomen.’ Volgens Boetekees hangt een dergelijk besluit onder meer af van de vraag of vijftig procent – of vijfentachtig procent of meer – van de competities is gespeeld.
VoetbalTV
Naast corona, stond ook VoetbalTV – een initiatief van de KNVB en Talpa Network het afgelopen jaar hoog op de agenda van Boetekees. Sinds 2018 konden toeschouwers via VoetbalTV filmpjes van amateurwedstrijden terugkijken. Begin 2020 namen zo’n 150 clubs deel aan het platform en werden tussen de 2500 en 3000 wedstrijden uitgezonden. ‘Binnen de clubs knokten ze om te spelen op de velden waar de camera’s hingen. Hoe gaaf is het dat je opa en oma – die misschien minder goed ter been zijn – via een tablet naar hun kleinzoon of kleindochter kunnen kijken die voetbalt?’
Het ging anders. VoetbalTV wordt onderwerp van onderzoek door de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en krijgt een boete van €575.000 opgelegd. Afgelopen september is het bedrijf failliet verklaard, maar dan blijkt eind november – alsnog – dat de boete van tafel wordt geveegd door de rechter.
Super League
De Super League was een kort leven beschoren en is inmiddels van de baan. Juridisch gezien had Boetekees er niet veel mee te maken. Toevallig stond er wel een bijeenkomst gepland met een externe adviseur over het ISU-arrest. ‘Dat gaat over de vraag in hoeverre een sportbond mag verbieden dat spelers – in dit geval schaatsers – aan wedstrijden deelnemen die buiten de internationale federatie zijn georganiseerd.’ Zo is het een lid van de KNVB niet toegestaan deel te nemen aan wedstrijden die buiten het georganiseerde voetbal plaatsvinden.
Volgens Boetekees kun je niet zomaar een parallel trekken tussen schaatsen en voetballen, bijvoorbeeld omdat sporters bij het voetballen minder worden beperkt door een dergelijk besluit. ‘Voor het kunnen voetballen ben je niet afhankelijk van één federatie, zoals bij schaatsers. Als voetballer kun je heel makkelijk naar een andere club in een ander land.’ Een discussie die tijdens de bijeenkomst ook met de externe adviseurs gevoerd zal worden.
Gerechtvaardigd belang
‘We wisten van te voren dat privacy een belangrijke rol zou spelen. Daar hebben we ook uitgebreid over gesproken met onze adviseurs. Belangrijkste vraag: wat is de grondslag voor de verwerking van die persoonsgegevens? Wij kwamen tot de conclusie dat dat op basis van gerechtvaardigd belang zou kunnen. Ook wel wetende dat we daarover in discussie zouden kunnen komen met de AP. En dat bleek het geval.’
‘Met name de manier waarop de AP met ons is omgegaan, deugt van geen kant. We zijn verschrikkelijk boos op de AP. Ze hebben veel te lang gedaan over dit onderzoek en daarmee hebben ze VoetbalTV gegijzeld. Ook belangrijke sponsors haakten af. Op het moment dat de toezichthouder met een boetebesluit komt, kun je niets. Ook hangende het beroep kun je niet doen alsof je neus bloedt en vrolijk verder gaan. Dan loop je natuurlijk een te groot risico op nog eens een boete.’ Ondanks het feit dat de rechter de boete van tafel schoof, is het einde van het geschil nog niet in zicht. Boetekees laat weten dat de AP inmiddels in hoger beroep is gegaan.
Albert Heijn
Boetekees houdt zich daarnaast ook bezig met andere projecten. ‘Dat is heel breed. Als juridische afdeling zijn we verantwoordelijk voor alles dat juridisch van aard is: van sponsorovereenkomst tot arbeidsovereenkomst. We zijn in die zin niet anders dan de juridische afdeling van een bedrijf als Albert Heijn.’
‘Ik weet van alles een klein beetje, en ben echt een generalist. Omdat ik zo lang al binnen het voetbal actief ben, heb ik inmiddels alles wel min of meer meegemaakt. Wat ik inmiddels minder uitdagend vind, zijn de dagelijkse juridische operationele zaken. Uiteraard behoort het af en toe wel tot mijn eigen werkzaamheden, maar ik vind bijvoorbeeld het beoordelen van contracten niet meer het leukste. Vooral de managementkant en het coachen van mensen spreekt me aan.’
Terugkijken
‘Ik ben geen advocaat en put geen plezier uit rechtszaken. Ik heb liever dat je in onderling overleg een rechtszaak voorkomt. Zaken met leden moet je nooit persoonlijk maken. Een lid kan morgen weer bellen met een vraag.
We hebben belangrijke rechtszaken gehad en dat kost veel energie. Soms heb je rechtszaken nodig omdat je duidelijk wilt hebben hoe er over een onderwerp wordt gedacht. Ik heb ook weleens zaken dat ik tegen onze huisadvocaat zeg: “Harro (Knijff, red.), deze wil ik écht niet verliezen”. Dan weet hij hoe laat het is, en dat we er alles aan moeten doen om dat te voorkomen. We hoeven hem niets uit te leggen.’
