‘Getting the next billion on bikes’: dat is de missie van e-bikeproducent VanMoof. Inmiddels rijden in Nederland zo’n 150.000 klanten op een VanMoof, en heeft het merk winkels in onder meer New York, Seattle en Tokio. De bedoeling is dat daar een flink aantal steden bijkomt, vertelt General Counsel Reineke Schiphorst: ‘In Nederland fietst iedereen, maar in het buitenland is nog veel winst te behalen.’
Toen in maart 2020 corona toesloeg in Nederland, hielden ze bij VanMoof de adem in. Schiphorst: ‘Ineens stokte alles: iedereen keek naar elkaar en wachtte af. We hadden geen idee wat het effect op de business zou zijn. De launch van onze nieuwste model, de S3, stond gepland in april. De fietsen worden geassembleerd in Taiwan: zouden ze op tijd in Nederland zijn? En zouden klanten nu nog wel een dure fiets kopen? Die onzekerheid was best spannend.’
Al gauw bleken de zorgen voor niets. Taiwan was vrij snel ingeregeld op corona, waardoor de assemblage nauwelijks vertraging opliep. De fietsen kwamen op tijd voor de feestelijke launch, die in allerijl was omgezet naar een online evenement. Schiphorst: ‘Snel schakelen zijn we hier wel gewend: innovatie zit in het dna van VanMoof.’
Lockdown
Ook de klanten haakten niet af – integendeel. ‘Nu het openbaar vervoer geen optie meer was, zochten mensen een andere manier om in de stad van A naar B te komen. En in de lockdown wilde iedereen naar buiten. Een VanMoof is best een uitgave, maar mensen gunden zichzelf zo’n fiets. In de eerste vier maanden van 2020 verkochten we uiteindelijk meer fietsen dan in de twee jaar daarvoor bij elkaar opgeteld.’
VanMoof werd in 2009 opgericht door Taco en Ties Carlier, twee Nederlandse broers met een visie op de perfecte stadsfiets. Het bedrijf doet vrijwel alles zelf, van ontwerp tot productie en van verkoop tot after-service. Inmiddels rijden zo’n 150.000 Nederlanders op een e-bike van VanMoof, en heeft het merk winkels in Amsterdam, Berlijn, Londen, New York, Parijs, San Francisco, Seattle, Taipei en Tokio. Vorig jaar zag VanMoof hun verkoop verdrievoudigen, met een groei van 121%. Hun jaarlijkse omzet verdubbelde, evenals het aantal medewerkers: inmiddels zo’n 500.
Voor een bedrijf met zulke cijfers staan de investeerders in rij, ontdekte Schiphorst. ‘In de eerste lockdown hebben we in hoog tempo een investeringsronde gedaan. Er was meteen ontzettend veel interesse, vanwege de unieke combinatie in tech en groen. Daarom hebben we in de zomer een tweede ronde gedaan. In totaal hebben we vorig jaar bijna $54 mln opgehaald.’
Ook even wennen: due diligence via Zoom. ‘Normaal gesproken zit je met advocaten en bankiers op de Zuidas, maar nu zat iedereen thuis achter een scherm, in zijn eigen cocon. Gelukkig nam mijn man het homeschoolen van onze drie kinderen voor zijn rekening. Het waren idioot drukke tijden, maar vooral ontzettend leuk: zo’n financieringsronde is heel goed voor de groepsdynamiek.’
The Dutch way: fietsen naar je werk
De opgehaalde miljoenen moeten VanMoof helpen om hun marktaandeel verder uit te breiden. Hun missie ‘Getting the next billion on bikes’ betekent groeien, groeien, groeien – en het liefst zo snel mogelijk. Schiphorst: ‘Eigenlijk staat alles nu in het teken van uitbreiding. We willen het aantal servicehubs opschalen, zodat klanten ons makkelijker kunnen vinden bij onderhoud aan hun fiets. In Nederland hebben we net in een aantal grote steden extra servicehubs geopend en we werken samen met fietsenwinkels die gecertificeerd zijn om onze fietsen te onderhouden. Daarnaast willen we meer winkels openen in het buitenland.’
Het Hollandse concept van fietsend naar je werk leent zich namelijk ook perfect voor andere landen, aldus Schiphorst. ‘Op een gewone fiets zijn de heuvels in San Francisco weinig aanlokkelijk, maar op een elektrische fiets is het prima te doen. Omdat je niet keihard hoeft te trappen, kom je op een e-bike ook in warmere landen fris aan op je werk. In Amerika zijn we aan het praten over de campussen van Google en Amazon.’
Merkinbreuk
Bij die groei komen diverse juridische vraagstukken kijken, die allemaal terechtkomen op het bord van Schiphorst en haar collega. Zo zijn er de talloze huurovereenkomsten van de nieuw te openen locaties, contracten met leveranciers, financiële kwesties en merkenrecht-issues. Sinds VanMoof zich met hun high-tech designfiets internationaal steeds meer in de kijker speelt, duiken geregeld partijen op die daar een graantje van willen meepikken. ‘Intellectueel eigendomsrecht wordt een steeds groter onderdeel van mijn werk. We houden nauwlettend in de gaten wat er in de markt gebeurt en bij inbreuk treden we op.’
Als bedrijfsjurist zijn de lijnen met de business kort, tot groot plezier van Schiphorst. ‘Het viel me direct op hoeveel de mensen die hier werken zelf al weten. Iedereen begrijpt heel goed waar ze mee bezig zijn en welke juridische consequenties dat heeft. Mij schakelen ze in als het echt nodig is: ik denk en lees graag mee en doe een extra check, vooral als dingen concreet vastgelegd gaan worden. Soms werken we samen met een externe partij, maar meestal komen we er met elkaar prima uit.’
Oplossing vinden
Schiphorst krijgt wel eens een dagvaarding op haar bureau als een klant het niet eens is met de geboden service, maar ook dan is de intentie: we komen er wel uit. ‘Als het onverhoopt eens hoog oploopt, doen we ons best om een oplossing te vinden die werkt voor de klant. Dat is ook het mooie van mijn functie: het gaat er niet om dat ik juridisch de beste argumenten vind om ons gelijk te halen. Natuurlijk is het fijn om handvatten te hebben, maar het is nooit een doel op zich. Als advocaat kreeg ik per definitie zaken waarin iets fout was gegaan. Maar in een normaal bedrijf gaan heel veel dingen gewoon goed. Hier denken we niet in risico’s, maar in mogelijkheden. Heel verfrissend!’
Toen begin maart de eerste lentezon doorbrak, zag VanMoof direct een flinke stijging in de verkoopcijfers. ‘En dan werken de meeste mensen nu nog thuis. We anticiperen nu op een toename van de vraag als iedereen straks weer naar kantoor mag.’ Uiteraard rijdt Schiphorst tegenwoordig zelf ook op een VanMoof. ‘Toen ik bij VanMoof ging praten, had ik nog nooit op een elektrische fiets gezeten, een gewone fiets vond ik goed genoeg. Maar nu ik eenmaal een e-bike heb, wil ik nooit meer anders.’
