De helft van de ruim 18.000 Nederlandse advocaten kreeg de afgelopen twaalf maanden te maken met agressie. Vier op de tien maakten zelfs meerdere incidenten mee. 37% beoordeelde het incident dat zij meemaakten als ‘(zeer) ernstig’. Dat blijkt uit onderzoek dat I&O Research heeft gedaan in opdracht van de Nederlandse Orde van Advocaten. ‘De bevindingen zijn voor de NOvA confronterend’, aldus de beroepsorganisatie.
De meest voorkomende vorm van agressie was verbaal (41%), gevolgd door intimidatie (34%), bedreiging (18%) en fysieke agressie (4%). Ruim twee derde van de advocaten die te maken hebben gehad met agressie ondervindt hier nadelige effecten van. ‘Agressie heeft invloed op de manier waarop advocaten hun werk uitoefenen. Ze worden voorzichtiger in hun uitingen en in het aannemen van cliënten (wat een belemmering is voor het bijstaan van de cliënt), houden al rekening met een mogelijke vorm van agressie en hebben (daardoor) minder plezier in hun werk. 21% overweegt wel eens om te stoppen’, schrijft de Orde
I&O Research in mei 2022 in opdracht van de NOvA een baliebrede enquête uitgevoerd. 1.099 advocaten hebben aan de enquête meegedaan. Vervolgens is een weging toegepast op leeftijd, geslacht, kantoorgrootte en arrondissement, zodat de groep advocaten die aan de enquête heeft meegedaan op die kenmerken representatief is voor alle advocaten in Nederland.
Eigen cliënt
De kans om een incident mee te maken is het grootst voor advocaten die werken in het insolventierecht, strafrecht, letselschaderecht en personen- en familierecht. In de helft van de gevallen (50%) komt de agressie van de (voormalige of huidige) cliënt. ‘Opvallend hierbij is dat wanneer het om de eigen cliënt gaat het vaak verbale agressie betreft. In een derde van de gevallen gaat het om bedreiging door de wederpartij.’
I&O Research heeft soortgelijk onderzoek gedaan bij politieke ambtsdragers in het decentraal bestuur, overheidsmedewerkers en journalisten. De prevalentie van agressie en geweld bij advocaten (50%) kan daarmee vergeleken worden. 49% Van de politieke ambtsdragers maakte een incident mee, 33% van de overheidsmedewerkers en 82% van de journalisten.
Aanpak NOvA
De NOvA biedt al diverse initiatieven aan om advocaten weerbaarder te maken: LawCare, de objectscan van het kantoor, weerbaarheidstrainingen, het noodnummer en de noodknop. Al deze maatregelen zijn onderdeel van de Taskforce Bescherming tegen ondermijning (Taskforce Bto).
De uitkomsten van het rapport zijn voor de algemene raad van de NOvA aanleiding om een landelijke BTO-vertrouwenspersoon aan te stellen. Advocaten die met een dilemma zitten of druk ervaren vanuit de cliënt of een derde kunnen dan naar deze vertrouwenspersoon. Ook gaat de NOvA onderzoeken hoe het vergroten van weerbaarheid nog nadrukkelijker in de beroepsopleiding kan worden opgenomen en hoe weerbaarheidstrainingen onderdeel kunnen worden van de permanente educatie.
De enquête vormt de nulmeting voor periodiek onderzoek naar het voorkomen van druk en dreiging in de advocatuur. Het onderzoek wordt tweejaarlijks herhaald, zodat de ontwikkelingen gemonitord kunnen worden. De NOvA beschikt daardoor steeds over actuele data op basis waarvan maatregelen en activiteiten ten behoeve van de weerbaarheid van advocaten genomen en ondernomen kunnen worden.
