LEGALE ZAKEN

Zakelijk nieuws / Juridisch perspectief

Thema

Onderneming:

Legal Director NS: ‘In onze adviezen speelt de politieke dimensie een belangrijke rol’

Waar 2019 de NS een nettoresultaat opleverde van €215 mln, sloot de spoorwegonderneming coronajaar 2020 af met een nettoverlies van €2,6 mrd. De gedwongen krimp van de organisatie raakt ook de afdeling van Legal Director Theunis Medema. ‘We staan stil bij het verleden, maar kijken vooral vooruit.’

Eerder deze maand berichtte de NS dat meer dan de helft van de reizigers terug is in de trein. Begin vorig jaar zagen ze in sneltreinvaart het aantal reizigers afnemen met 85%. ‘Een financieel dramatisch jaar’ noemt de onderneming 2020, dat leidde tot een nettoverlies van €2,6 miljard. De NS verwacht pas op zijn vroegst in 2025 weer terug te zijn op het reizigersniveau van 2019.

Tijd voor drastische maatregelen: de NS is een besparingsprogramma van €1,4 miljard gestart dat loopt tot en met 2024. Doel: het schrappen van 2300 banen (met natuurlijk verloop als uitgangspunt) en reductie van het investeringsniveau met 30%.

Legal Director Theunis Medema geeft binnen NS leiding aan een team van 55 medewerkers, waaronder zo’n veertig juristen. De afdeling legal behandelt praktisch het hele juridische spectrum, van commercieel, contracten- en vastgoedrecht tot privacy, aanbesteding en mededinging. ‘Alles komt voorbij, dat maakt het buitengewoon boeiend.’

Kijkje in de toekomst

Medema’s betrokkenheid bij dossiers is afhankelijk van de fase waarin het dossier zich bevindt. Een dossier dat momenteel veel aandacht vraagt, is de nieuwe hoofdrailnetconcessie vanaf 2025: het recht om op het (grootste deel van het) Nederlandse spoornet te rijden. Voor Medema bekend terrein: hij was ook betrokken bij het vormgeven van de huidige concessie, die in 2015 aanving. ‘Het voornemen van de staatssecretaris om ook de nieuwe concessie aan de NS toe te kennen ligt er, maar het politieke proces moet nog wel worden doorlopen. Samen met het concessiemanagementteam van NS denken wij al langere tijd na over de juridische aspecten van de gunning. Een ontzettend leuke klus, omdat het gaat over het vormgeven van het openbaar vervoer in Nederland in het komende decennium.’

Een dossier dat nog veel verder in de toekomst kijkt, is het European Rail Traffic Management System (ERTMS), de internationale standaard voor treinbeveiliging en – besturing. Het huidige systeem is nog maximaal dertig jaar operationeel, maar op sommige sporen wordt ERTMS nu al ingebouwd in de infrastructuur. ‘Ook de treinen moeten worden aangepast op het nieuwe beveiligingssysteem. Daarvoor loopt nu een aanbesteding. Voordat ERTMS overal is geïmplementeerd, zijn we vele jaren verder. Bijzonder om te bedenken dat sommige dingen waar ik nu mee bezig ben, pas hun beslag krijgen als ik al – lang – met pensioen ben. Dat is het aardige van werken bij een bedrijf als NS: ik krijg vaak een kijkje in de verre toekomst.’

Afgelopen mei lanceerde de NS de Nightjet, de rechtstreekse nachttrein tussen Amsterdam en Wenen en Innsbruck. Een initiatief dat past in de duurzaamheidsambitie van het Europese spoor. Bij deze samenwerking tussen de NS en ÖBB, de Oostenrijkse spoorwegmaatschappij, was ook het team van Medema betrokken. ‘Het inpassen van de nachttrein in de concessie deden we in afstemming met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Ook stelden we de contracten met ÖBB op en hebben we geadviseerd over de procedure die werd aangespannen door concurrenten van de Nightjet. Het dossier zal nog wel een tijd actueel blijven, de komende tijd verwachten we nog meer ontwikkelingen op internationaal treinvervoer.’

Nieuw leven

Vanaf 2027 zijn sommige treinen van de NS na ongeveer twintig jaar aan vervanging toe. Het team van Medema is nauw betrokken bij de aanbestedingsstrategie van de nieuwe treinstellen. Niet alle treinen worden overigens nieuw gekocht: onlangs nam de NS een volledig gemoderniseerde dubbeldekker in gebruik, waarbij 99% van de oude trein werd hergebruikt of gerecycled. De komende twee jaar krijgen 45 treinen op deze manier een nieuw leven, waarmee ze hun levensduur met nog eens twintig jaar wordt verlengd.

Medema: ‘Onze advisering is heel breed, het beperkt zich niet tot aanbestedingen of contracten. De NS is een bedrijf met veel verschillende stakeholders, de politieke dimensie speelt een belangrijke rol bij alles wat we doen. Het juridisch kader staat bij ons voorop, maar daarnaast kijken we ook naar andere factoren. Hoe vinden wij dat de spoormarkt in Nederland georganiseerd zou moeten zijn? Hoe stellen wij ons op als bedrijf en hoe verhouden wij ons tot de rest van de wereld? We werken nauw samen met andere expertises binnen de organisatie. Een platte, commerciële afweging lijkt me soms ook wel eens prettig, maar juist in die extra dimensie zit de toegevoegde waarde. Er gaat bijna geen dag voorbij zonder dat de NS in het nieuws is met zaken waar wij in meer of mindere mate bij betrokken bij zijn geweest. Dat geeft voldoening: wat ik hier doe, heeft relevantie in het grotere geheel.’

In de veertien jaar dat Medema nu bij NS zit, heeft hij al heel wat nieuwswaardige dossiers op zijn bureau gehad. Zo was er de oprichting en verkoop van vervoersmaatschappij Qbuzz, het debacle met de Fyra-treinen en de gevallen van agressie tegen personeel.

Limburg-dossier

En dan was er nog ‘het Limburg-dossier’, zoals Medema de zaak rond de aanbesteding voor het openbaar vervoer in de provincie Limburg met NS-dochter Abellio noemt. Medema: ‘Het Limburg-dossier was enorm impactvol, voor het hele bedrijf en zeker voor onze afdeling. Als jurist was het heel interessant, maar het is een zware tijd geweest. Het positieve is dat het ons als onderneming nog scherper heeft gemaakt, we blijven onszelf voortdurend bevragen op het gebied van integriteit, compliance en risk. Limburg zit altijd in ons achterhoofd en dat is goed. Maar het hoeft geen betoog dat we zo’n proces liever niet hadden meegemaakt.’

Ook Medema heeft voor zijn afdeling een scherp voorgenomen besparingstarget gekregen. Medema: ‘Zoals bij veel organisaties in coronatijd nodigt de gedwongen krimp ook bij ons uit om kritisch te kijken naar interne processen. Met alleen fte-vermindering komen we er niet, we moeten ook anders gaan werken. We zitten in een transitie naar een kleiner en wendbaarder NS, waarbij ook oog is voor de gedragscomponent. Waarom doen we wat we doen? Hoe zou het anders of beter kunnen? We staan stil bij het verleden, maar kijken vooral vooruit.’

Mooiste functie

Zelf gaat Medema – in coronaloze tijden – op zijn fiets naar zijn werk. ‘Ik heb wel een auto, maar ik houd niet zo van autorijden. Ik zit liever in de trein.’ Zijn positie als Legal Director – of op zijn Hollands: Directeur Juridische Zaken – noemt Medema ‘de mooiste functie binnen het juridisch domein bij de NS’. ‘Ik ben geïnteresseerd in heel veel dingen en op deze plek mag ik me met alles bemoeien. Daarbij heb ik een geweldig team. Toen ik hier begon, sprak ik mensen die al twintig jaar bij NS zaten. Dat gaat mij niet gebeuren dacht ik, na drie jaar ga ik weer verder kijken. Maar met mijn veertien jaar ben ik inmiddels toch ook al goed op weg. Ik heb gewoon nog nooit een reden gehad om weg te gaan.’

‘Handhaving bij wetsvoorstel duurzaam internationaal ondernemen is te onduidelijk’

‘Maak beter duidelijk waarom naast het opleggen van bestuurlijke boetes, het ook nodig is om strafrechtelijk te handhaven om schendingen van mensenrechten en vervuiling van het milieu bij Nederlandse internationale ondernemingen tegen te gaan.’ Dat stelt de Raad voor de rechtspraak in een vandaag gepubliceerd wetgevingsadvies over het initiatiefwetsvoorstel duurzaam en verantwoord

Lees Verder >

Eerdere Berichten

Delen:

Twitter
LinkedIn
Email

Overzicht pagina:

Thema

Onderneming:

Legal Director NS: ‘In onze adviezen speelt de politieke dimensie een belangrijke rol’

Waar 2019 de NS een nettoresultaat opleverde van €215 mln, sloot de spoorwegonderneming coronajaar 2020 af met een nettoverlies van €2,6 mrd. De gedwongen krimp van de organisatie raakt ook de afdeling van Legal Director Theunis Medema. ‘We staan stil bij het verleden, maar kijken vooral vooruit.’

Eerder deze maand berichtte de NS dat meer dan de helft van de reizigers terug is in de trein. Begin vorig jaar zagen ze in sneltreinvaart het aantal reizigers afnemen met 85%. ‘Een financieel dramatisch jaar’ noemt de onderneming 2020, dat leidde tot een nettoverlies van €2,6 miljard. De NS verwacht pas op zijn vroegst in 2025 weer terug te zijn op het reizigersniveau van 2019.

Tijd voor drastische maatregelen: de NS is een besparingsprogramma van €1,4 miljard gestart dat loopt tot en met 2024. Doel: het schrappen van 2300 banen (met natuurlijk verloop als uitgangspunt) en reductie van het investeringsniveau met 30%.

Legal Director Theunis Medema geeft binnen NS leiding aan een team van 55 medewerkers, waaronder zo’n veertig juristen. De afdeling legal behandelt praktisch het hele juridische spectrum, van commercieel, contracten- en vastgoedrecht tot privacy, aanbesteding en mededinging. ‘Alles komt voorbij, dat maakt het buitengewoon boeiend.’

Kijkje in de toekomst

Medema’s betrokkenheid bij dossiers is afhankelijk van de fase waarin het dossier zich bevindt. Een dossier dat momenteel veel aandacht vraagt, is de nieuwe hoofdrailnetconcessie vanaf 2025: het recht om op het (grootste deel van het) Nederlandse spoornet te rijden. Voor Medema bekend terrein: hij was ook betrokken bij het vormgeven van de huidige concessie, die in 2015 aanving. ‘Het voornemen van de staatssecretaris om ook de nieuwe concessie aan de NS toe te kennen ligt er, maar het politieke proces moet nog wel worden doorlopen. Samen met het concessiemanagementteam van NS denken wij al langere tijd na over de juridische aspecten van de gunning. Een ontzettend leuke klus, omdat het gaat over het vormgeven van het openbaar vervoer in Nederland in het komende decennium.’

Een dossier dat nog veel verder in de toekomst kijkt, is het European Rail Traffic Management System (ERTMS), de internationale standaard voor treinbeveiliging en – besturing. Het huidige systeem is nog maximaal dertig jaar operationeel, maar op sommige sporen wordt ERTMS nu al ingebouwd in de infrastructuur. ‘Ook de treinen moeten worden aangepast op het nieuwe beveiligingssysteem. Daarvoor loopt nu een aanbesteding. Voordat ERTMS overal is geïmplementeerd, zijn we vele jaren verder. Bijzonder om te bedenken dat sommige dingen waar ik nu mee bezig ben, pas hun beslag krijgen als ik al – lang – met pensioen ben. Dat is het aardige van werken bij een bedrijf als NS: ik krijg vaak een kijkje in de verre toekomst.’

Afgelopen mei lanceerde de NS de Nightjet, de rechtstreekse nachttrein tussen Amsterdam en Wenen en Innsbruck. Een initiatief dat past in de duurzaamheidsambitie van het Europese spoor. Bij deze samenwerking tussen de NS en ÖBB, de Oostenrijkse spoorwegmaatschappij, was ook het team van Medema betrokken. ‘Het inpassen van de nachttrein in de concessie deden we in afstemming met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Ook stelden we de contracten met ÖBB op en hebben we geadviseerd over de procedure die werd aangespannen door concurrenten van de Nightjet. Het dossier zal nog wel een tijd actueel blijven, de komende tijd verwachten we nog meer ontwikkelingen op internationaal treinvervoer.’

Nieuw leven

Vanaf 2027 zijn sommige treinen van de NS na ongeveer twintig jaar aan vervanging toe. Het team van Medema is nauw betrokken bij de aanbestedingsstrategie van de nieuwe treinstellen. Niet alle treinen worden overigens nieuw gekocht: onlangs nam de NS een volledig gemoderniseerde dubbeldekker in gebruik, waarbij 99% van de oude trein werd hergebruikt of gerecycled. De komende twee jaar krijgen 45 treinen op deze manier een nieuw leven, waarmee ze hun levensduur met nog eens twintig jaar wordt verlengd.

Medema: ‘Onze advisering is heel breed, het beperkt zich niet tot aanbestedingen of contracten. De NS is een bedrijf met veel verschillende stakeholders, de politieke dimensie speelt een belangrijke rol bij alles wat we doen. Het juridisch kader staat bij ons voorop, maar daarnaast kijken we ook naar andere factoren. Hoe vinden wij dat de spoormarkt in Nederland georganiseerd zou moeten zijn? Hoe stellen wij ons op als bedrijf en hoe verhouden wij ons tot de rest van de wereld? We werken nauw samen met andere expertises binnen de organisatie. Een platte, commerciële afweging lijkt me soms ook wel eens prettig, maar juist in die extra dimensie zit de toegevoegde waarde. Er gaat bijna geen dag voorbij zonder dat de NS in het nieuws is met zaken waar wij in meer of mindere mate bij betrokken bij zijn geweest. Dat geeft voldoening: wat ik hier doe, heeft relevantie in het grotere geheel.’

In de veertien jaar dat Medema nu bij NS zit, heeft hij al heel wat nieuwswaardige dossiers op zijn bureau gehad. Zo was er de oprichting en verkoop van vervoersmaatschappij Qbuzz, het debacle met de Fyra-treinen en de gevallen van agressie tegen personeel.

Limburg-dossier

En dan was er nog ‘het Limburg-dossier’, zoals Medema de zaak rond de aanbesteding voor het openbaar vervoer in de provincie Limburg met NS-dochter Abellio noemt. Medema: ‘Het Limburg-dossier was enorm impactvol, voor het hele bedrijf en zeker voor onze afdeling. Als jurist was het heel interessant, maar het is een zware tijd geweest. Het positieve is dat het ons als onderneming nog scherper heeft gemaakt, we blijven onszelf voortdurend bevragen op het gebied van integriteit, compliance en risk. Limburg zit altijd in ons achterhoofd en dat is goed. Maar het hoeft geen betoog dat we zo’n proces liever niet hadden meegemaakt.’

Ook Medema heeft voor zijn afdeling een scherp voorgenomen besparingstarget gekregen. Medema: ‘Zoals bij veel organisaties in coronatijd nodigt de gedwongen krimp ook bij ons uit om kritisch te kijken naar interne processen. Met alleen fte-vermindering komen we er niet, we moeten ook anders gaan werken. We zitten in een transitie naar een kleiner en wendbaarder NS, waarbij ook oog is voor de gedragscomponent. Waarom doen we wat we doen? Hoe zou het anders of beter kunnen? We staan stil bij het verleden, maar kijken vooral vooruit.’

Mooiste functie

Zelf gaat Medema – in coronaloze tijden – op zijn fiets naar zijn werk. ‘Ik heb wel een auto, maar ik houd niet zo van autorijden. Ik zit liever in de trein.’ Zijn positie als Legal Director – of op zijn Hollands: Directeur Juridische Zaken – noemt Medema ‘de mooiste functie binnen het juridisch domein bij de NS’. ‘Ik ben geïnteresseerd in heel veel dingen en op deze plek mag ik me met alles bemoeien. Daarbij heb ik een geweldig team. Toen ik hier begon, sprak ik mensen die al twintig jaar bij NS zaten. Dat gaat mij niet gebeuren dacht ik, na drie jaar ga ik weer verder kijken. Maar met mijn veertien jaar ben ik inmiddels toch ook al goed op weg. Ik heb gewoon nog nooit een reden gehad om weg te gaan.’

Eerdere Berichten

Delen:

Twitter
LinkedIn
Email

Overzicht pagina:

Privacy Cookies

Leuk dat u er bent. Nog even dit:

LEGALE ZAKEN maakt gebruik van cookies om het gebruik van de website te analyseren, om het mogelijk te maken content via social media te delen. Deze cookies worden ook geplaatst door derden. Wij gaan zorgvuldig met uw privégegevens om. Klik op ‘lees verder’ voor uitgebreide informatie.

Door deze melding weg te klikken of gebruik te blijven maken van deze site stemt u hiermee in. 

Privacy Cookies

Leuk dat u er bent. Nog even dit:

LEGALE ZAKEN maakt gebruik van cookies om het gebruik van de website te analyseren, om het mogelijk te maken content via social media te delen. Deze cookies worden ook geplaatst door derden. Wij gaan zorgvuldig met uw privégegevens om. Klik op ‘lees verder’ voor uitgebreide informatie.

Door deze melding weg te klikken of gebruik te blijven maken van deze site stemt u hiermee in.