PwC heeft recent onderzoek gedaan, waaruit bleek dat Nederland de komende 4 jaar zo’n 450.000 arbeidskrachten tekort komt. De oplossing ligt ogenschijnlijk binnen handbereik: als parttimers vier uur per week aan hun contract zouden toevoegen, dan zou daarmee het werk van 400.000 arbeidskrachten opleveren. Klinkt overzichtelijk, nietwaar?
Het beeld bestaat dat in Nederland veel parttime wordt gewerkt, met name door dames die dan in hun ‘vrije tijd’ vooral havermelkcappuccino’s drinken tussen de yogalessen door. Niets is echter minder waar. We komen uit een verleden waarin vrouwen werden ontslagen zodra zij trouwden. Parttime werken is ooit in Nederland geïntroduceerd om de Nederlandse vrouw weer de arbeidsmarkt op te krijgen.
Inmiddels is het ingebakken in de Nederlandse cultuur om – met name als vrouw – parttime te werken. Nog altijd vindt 87% van de Nederlanders dat vrouwen met jonge kinderen maximaal drie dagen zou moeten werken. Dat zijn dus 87% van de echtgenoten, vrienden, managers, collega’s. Ga er maar aan staan, om tegen die al die meningen op te boksen.
Voor wie het interessant vindt, raad ik van harte het boek ‘Waarom vrouwen minder verdienen, en wat we eraan kunnen doen’ van Sophie van Gool aan. Zij beschrijft daarin deze problematiek die voor een belangrijk deel wordt veroorzaakt doordat vrouwen veelal onbetaald werk doen (huishouden, voor de kinderen zorgen). Ondanks dat dat werk niet betaald wordt, vertegenwoordigt dat wel degelijk een economische waarde. Zij haalt ook het onderzoek aan waarin wordt beschreven dat als een thuisblijfmoeder (of -vader) een eerlijk salaris voor al het onbetaalde werk zou krijgen, dat dit zou neerkomen op €72.000 per jaar.
Betere (lees: gelijkwaardiger) verlofregelingen zouden daarbij ook helpen, omdat dat veelal vanaf de wieg tot een gelijke(re) verdeling van zorgtaken zou kunnen leiden. Uiteraard is de problematiek op dit punt nog vele male complexer dan dat ik kan vangen in deze alineas, vandaar de verwijzing naar voormeld boek.
Finland
Ook Finland heeft recent ingezet op de verlofregelingen: sinds 4 september jongstleden hebben beide ouders ieder 160 dagen verlof, en kunnen ze er 63 doorschuiven naar hun partner. Een cruciale zet, want als vaders van de geboorte af aan intensief mee zorgen voor hun kind, dan leidt dat uiteindelijk tot een bestendiger verdeling van zorgtaken.
Belangrijk is dan wel dat het verlof niet doorgeschoven kan worden naar de partner, vanwege het (toch een beetje ingebakken) automatisme waarbij dan toch mannen makkelijker het verlof naar de vrouw doorschuiven dan andersom. Dus op dat punt zou het goed zijn als Finland de wetgeving nog een beetje aanpast.
Makkelijk gezegd
Het klinkt zo makkelijk, dat 4 uur erbij een groot deel van het tekort aan arbeidskrachten zou oplossen. Ondanks dat er ook zeker vooruitgang zichtbaar is, is de realiteit dat die vooruitgang – helaas – te langzaam gaat. De realiteit is ook dat het niet zo makkelijk is om te realiseren dat alle parttime krachten 4 uur extra zouden moeten werken. Dat onderkent PwC overigens ook in haar onderzoek. Er zal nog veel moeten gebeuren op veel maatschappelijke vlakken (denk aan fiscale aspecten, faciliteiten, verlofregeling), maar ook zeker op het gebied van de mindset van mensen.
Als bedrijf is het buitengewoon zinvol om je te realiseren dat de vrouwelijke werknemers veelal ongeveer de helft van je human capital vertegenwoordigen. Er is werkelijk geen businesscase voor te verzinnen om deze groep minder te zien. Realiseer je ook dat vrouwen soms anders in de wedstrijd zitten dan mannen, en vaak wat minder met de vinger omhoog vooraan staan als er een promotiemogelijkheid is of een mogelijkheid om meer uren te werken.
Obstakels overwinnen
Het kan geen kwaad om met de talentvolle parttimers te bespreken waar zij tegenaan lopen bij de uitbreiding van een contract, en hoe je als bedrijf daar mogelijk in tegemoet kan komen. Natuurlijk mag iedereen daarin de eigen keuzes maken, maar het is soms verrassend welke antwoorden er komen en hoe eenvoudig soms mentale obstakels te ondervangen zijn.
