Nicole Kien (foto, advocaat life sciences & health, LS&H Lawyers) en Maria van der Sluis (algemeen directeur PeriScaldes, Zeeland) proberen al tien jaar alle partijen in het samenwerkingsverband van zorgverleners tevreden te stellen. ‘Met de nodige elegantie, zonder escalatie en extra ballast, zoeken we dan oplossingen die iedereen tevreden stellen.’

Van der Sluis: ‘We leerden elkaar kennen via de Landelijke Vereniging voor Georganiseerde eerste lijn, zo’n tien jaar geleden. De zorggroep waar ik toen werkte is later met andere zorggroepen gefuseerd tot PeriScaldes BV [die voor ruim 40.000 Zeeuwen de zorg voor diabetes, hart- en vaatziekten, COPD en astma contracteert bij de zorgverzekeraars, L.H.].

Kien: ‘Ik gaf een lezing bij die landelijke vereniging, over organisatie van de zorg. Ik stond toen als advocaat al veel zorggroepen in Nederland bij, het is een van mijn specialismen.’

Van der Sluis: ‘Een zorggroep is eigenlijk een samenwerkingsverband van huisartsen om de kwaliteit en de efficiency van de zorg te verbeteren. We zijn een jonge organisatie. Sinds 2010, toen de zorg werd gecontracteerd, kregen we invloed op de inkoop van de zorg. De visie destijds was dat de patiënt niet hoeft te merken dat wij er zijn, want wij zijn geen zorgverleners, we maken samenwerkingsafspraken. Voor de inhoud van de zorg bestaan landelijke standaarden, we overleggen met zorgverleners en voor de uitvoering stellen we contracten op, zodat alle partijen weten wat ervan ze wordt verwacht. Discussies wil je voorkomen, daarom vragen we advies aan de advocaat.’

Zonder escalatie

Kien: ‘Ik reik dan de juiste ingrediënten aan Maria aan, die aanvaardbaar zijn voor de verschillende partijen. Als jurist zou je bij een geschil kunnen zeggen: er is een patstelling tussen partijen, een van de twee zal moeten buigen. Maar in onze praktijk werkt dat niet, je gaat liever niet naar de rechter. Daar koop je in de zorg niks voor, je moet er uit komen. Met de nodige elegantie, zonder escalatie en extra ballast, zoeken we dan oplossingen die iedereen tevreden stellen. Met die suggesties kan Maria dan de zaak afwikkelen.’

Van der Sluis: ‘Huisartsen zijn als praktijkhouders eigen ondernemers, maar in het samenwerkingsverband zijn ze tegelijk onderaannemer. Er kunnen spanningen ontstaan, wanneer de zorggroep een contract voor gezamenlijke inkoop sluit en een individuele zorgverlener wil afwijken. Gelukkig hebben we nog maar één keer een juridisch geschil gehad. Voor een kleine groep van patiënten mocht er geen afspraak met een andere partij worden gemaakt dan die wij hadden gecontracteerd. De keuzevrijheid wordt dan beperkt, maar de patiënt kan natuurlijk eventueel op andere financiële voorwaarden een andere keus maken.’

Kien: ‘In Nederland willen we niet alles op eilandjes hebben, daarom is er de geïntegreerde eerstelijnszorg. In het contract met het samenwerkingsverband stelt de zorgverzekeraar bepaalde eisen aan de dienstverlening, dan moet de zorggroep ervoor zorgen dat die voorwaarden kunnen worden nagekomen. In dat geschil, van tien jaar geleden, waren er met sommige deelleveranciers contracten afgesloten, met andere niet, terwijl sommige huisartsen juist samenwerking met andere deelleveranciers wilden. De rechter zei toen dat het een patiëntenbelang is dat zorg wordt afgestemd in het samenwerkingsverband. Daarom moesten enkele huisartsen zich neerleggen bij de keuze van de zorggroep. Door het doorhakken van die “principeknoop” kregen ook andere zorggroepen in Nederland meer duidelijkheid over hoe er juridisch met deze afspraken wordt omgegaan.’

Van der Sluis: ‘We zijn de afgelopen tien jaar wel naar elkaar toegegroeid. Door Nicoles uitleg over de contracten met de onderaannemers bijvoorbeeld, weet ik op sommige vragen inmiddels zelf het antwoord.’

Binnen boord

Kien: ‘Van Maria heb ik geleerd dat je ook bij uitbreiding van de organisatie er steeds aandacht voor houdt dat iedereen binnen boord blijft. De zorggroep is in twaalf jaar gegroeid van een diabetes-zorggroep in een kleine regio naar een geïntegreerde eerstelijnszorg op meerdere gebieden in de hele provincie Zeeland. Bij die enorme ontwikkeling knippert Maria steeds alleen maar even met de ogen, dan zijn de kaarten opnieuw geschud en gaat ze gewoon door, met hetzelfde draagvlak!’

Van der Sluis: ‘Ik wil bruggen bouwen. Ik ben opgeleid als moleculair bioloog maar heb de afgelopen jaren management- en bestuursvaardigheden opgedaan. Langzamerhand krijg je ook voelsprieten voor wat er juridisch zou kunnen gaan spelen. PeriScaldes heeft zelf geen juristen in dienst.’

Kien: ‘Als je juristen in dienst hebt, komen er soms meer juridische problemen op… Mijn taak is het om van buitenaf het juridische perspectief te vertalen in wat de zorggroep strategisch en communicatief in de praktijk kan realiseren.’

Van der Sluis: ‘Ik werk vanuit de inhoud, en ik zou daarom ook geen jurist kunnen zijn. In bepaalde stukken leg je de afspraken vast, je moet het veilig aftimmeren, dat is je basis. Maar je hoopt dat je het er nooit meer bij hoeft te pakken.’