LEGALE ZAKEN

Zakelijk nieuws / Juridisch perspectief

Thema

Arbeidsrecht:

Q&A advocaat Hans Kamerbeek: ‘Uber staat voor een helse klus’

Chauffeurs die werken voor Uber hebben een arbeidsovereenkomst en vallen onder de CAO Taxivervoer. Tot dat oordeel kwam de rechtbank Amsterdam begin deze week. Uber moet direct aan de slag, omdat de uitspraak ‘uitvoerbaar bij voorraad’ is. Arbeidsrechtadvocaat Hans Kamerbeek: ‘Deze uitspraak is een enorme steun in de rug voor werknemers in die branches. Als ik een soortgelijke onderneming had als Uber, zou ik me wel zorgen maken.’

Hoe zijn de rechters tot dit oordeel gekomen?

‘In 2020 heeft de Hoge Raad aangegeven hoe moet worden bepaald of iemand werkt op basis van een arbeidsovereenkomst of als zzp’er. Die discussie speelt al sinds 1907. Wat je als rechter als eerste moet doen, is kijken wat partijen zijn overeengekomen. Vervolgens moet je kijken naar drie elementen – loon, de gezagsverhouding en de persoonlijke dienstverrichting – en je afvragen of daaraan is voldaan. Het schuurt in deze zaak vooral op het vlak van de gezagsverhouding.‘De rechtbank ontleent de gezagsverhouding hier aan dat algoritme. Dat is nieuw, en dat vind ik mooi gevonden’

Bijzonder aan deze uitspraak is de duiding van deze arbeidsrelatie als een “moderne gezagsverhouding”. Normaliter bepaalt de werkgever wat een werknemer moet doen. Bij Uber bepaalt het algoritme van de app hoe en waar een chauffeur zijn werk doet. Die app bepaalt hoeveel geld je in rekening brengt aan jouw klant en welke taxiritten je krijgt aangeboden. Kortom: jouw vermeende ondernemersvrijheid – die een zelfstandige wél heeft – wordt hier ingeperkt door een algoritme. Daar komt geen werkgever meer aan te pas. De rechtbank ontleent de gezagsverhouding hier aan dat algoritme. Dat is nieuw, en dat vind ik mooi gevonden.’

Wat staat Uber nu te doen?

‘Uber moet direct gehoor geven aan de uitspraak en de CAO Taxivervoer op alle vierduizend chauffeurs toepassen die zij in dienst hebben. Uber moet die CAO letter voor letter gaan uitpluizen en daar gevolg aan geven. Dat betekent onder meer dat al die chauffeurs recht hebben op een schriftelijke arbeidsovereenkomst. Ook moet Uber loonberekeningen maken waaruit moet blijken in hoeverre individuele chauffeurs recht hebben op nabetaling van loon. Een helse klus lijkt me.‘Er is geen dwangsom toegewezen, maar als Uber het vonnis niet nakomt, zou ik als FNV binnen een week weer voor de rechter staan’

Doen ze dat niet, dan kan FNV chauffeurs oproepen in actie te komen of Uber sommeren om uitvoering van het vonnis af te dwingen. Er is geen dwangsom toegewezen, maar als Uber het vonnis niet nakomt, zou ik als FNV binnen een week weer voor de rechter staan. Ook individuele chauffeurs kunnen naar de kantonrechter stappen en een vordering instellen specifiek voor hun eigen situatie.’

Uber moet direct aan de slag, want de uitspraak is uitvoerbaar bij voorraad verklaard. Was het niet beter geweest als Uber het hoger beroep had kunnen afwachten?

‘De uitspraak is uitvoerbaar bij voorraad verklaard. Was dat niet gebeurd, dan had dat voorlopig een hoop ellende voor Uber kunnen voorkomen. Er was dan in ieder geval de gelegenheid geweest voor hoger beroep, voordat Uber deze financiële operatie ten uitvoer had moeten leggen.’

Waarom is het van toepassing verklaren van die CAO zo van belang?

‘Het idee achter het algemeen verbindend verklaren van een CAO is om concurrentie op arbeidsvoorwaarden te vermijden. Als één bedrijf de dans ontspringt, omdat ze alles via een app doen, dan ontduik je de systematiek. Je kunt dan lagere arbeidsvoorwaarden hanteren en mensen uit de markt duwen. Dat wordt met deze uitspraak gecorrigeerd, en dat komt kleine taxibedrijven ten goede.’

Geldt de uitspraak voor alle chauffeurs van Uber?

‘Het is een generieke uitspraak, die betekenis en impact heeft voor alle chauffeurs in één keer. Dat heeft een enorme impact. Iedereen zat op dezelfde app, iedereen heeft dezelfde afspraken. Het is aan Uber om te zeggen dat er uitzonderingen zijn, maar dat lijkt me niet, want iedereen zat op dezelfde app.

Tegelijkertijd is wel de vraag wat deze uitspraak op de lange termijn voor effect zal hebben en bij wie de rekening van deze uitspraak komt te liggen. Er moet door Uber loon worden doorbetaald en alle bepalingen uit de CAO moeten worden nageleefd. Gaat dat ten koste van de marge bij Uber of gaat dat uiteindelijk tot hogere ritprijzen leiden? Of een stap verder: gaat Uber Nederland verlaten? Dat zal nog moeten blijken.’

Is er al wetgeving op dit gebied?

‘Nog niet. Deze week is er een stemming in het Europees Parlement over regulering van de platformeconomie. Als dat voorstel er doorheen komt, zal er een richtlijn komen die – naar ik begreep – best verstrekkend kan zijn. Daarin staat onder meer een “rechtsvermoeden van arbeidsovereenkomst”, waarbij iemand die werkt in de platformeconomie geacht wordt krachtens arbeidsovereenkomst te werken, tenzij het platform het tegendeel bewijst. Die wetgeving is er nog niet, dus tot die tijd moeten we het doen met uitspraken van de rechter.’

Eerder dit jaar oordeelde het hof dat ook Deliveroo-bezorgers een arbeidsovereenkomst hebben. Is er al sprake van van een trend?

‘Niet direct – het is een casuïstische uitspraak – maar het is wel een enorme steun in de rug voor werknemers in die branches. Deze uitspraak is duidelijk in het voordeel van FNV en de werknemers. Als ik een soortgelijke onderneming had als Uber, zou ik me wel zorgen maken. Als je de lijn doortrekt van de lagere rechtspraak naar de uitspraak van de Hoge Raad van vorig jaar, dan kun je denk ik wel spreken van een trend. Er werd voorheen meer gewicht toegekend aan de bedoeling van partijen, maar dat is niet meer relevant. Het zou kunnen dat het afstand nemen van de partijbedoeling in de hand heeft gewerkt dat door lagere rechtspraak steeds meer naar de feiten wordt gekeken. Ook in deze zaak is aangevoerd dat veel chauffeurs bij Uber helemaal geen werknemer willen zijn, maar daar is uiteindelijk niets mee gedaan.’

Tot slot: wat vindt u van de uitspraak?

‘Rechtbank Amsterdam heeft echt werk gemaakt van deze uitspraak. Ze hebben goed uitgelegd hoe een algoritme gezag kan uitoefenen. Ik vind het een vakkundig mooie uitspraak.’

Hoogleraar: Deliveroo-oordeel Hoge Raad kan andere sectoren raken

De uitspraak van de Hoge Raad, die vrijdag oordeelde dat bezorgers die werkten voor Deliveroo eigenlijk werknemers waren en geen zelfstandigen, moet ook andere sectoren die werken met zzp’ers aan het denken zetten. Dat stelt Evert Verhulp, hoogleraar Arbeidsrecht aan de Universiteit van Amsterdam. Volgens hem werken veel zzp’ers, bijvoorbeeld

Lees Verder >

De Detacheringsrichtlijn in het internationale wegvervoer

Half oktober heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan in het conflict tussen de vakbond FNV en een internationaal transportbedrijf. Na beantwoording van prejudiciële vragen door het Europese Hof van Justitie in Luxemburg (hierna: HvJEU), heeft de Hoge Raad op 14 oktober jongstleden meer verduidelijking gegeven over het toepassingsbereik van de

Lees Verder >

Eerdere Berichten

Delen:

Twitter
LinkedIn
Email

Overzicht pagina:

Thema

Arbeidsrecht:

Q&A advocaat Hans Kamerbeek: ‘Uber staat voor een helse klus’

Chauffeurs die werken voor Uber hebben een arbeidsovereenkomst en vallen onder de CAO Taxivervoer. Tot dat oordeel kwam de rechtbank Amsterdam begin deze week. Uber moet direct aan de slag, omdat de uitspraak ‘uitvoerbaar bij voorraad’ is. Arbeidsrechtadvocaat Hans Kamerbeek: ‘Deze uitspraak is een enorme steun in de rug voor werknemers in die branches. Als ik een soortgelijke onderneming had als Uber, zou ik me wel zorgen maken.’

Hoe zijn de rechters tot dit oordeel gekomen?

‘In 2020 heeft de Hoge Raad aangegeven hoe moet worden bepaald of iemand werkt op basis van een arbeidsovereenkomst of als zzp’er. Die discussie speelt al sinds 1907. Wat je als rechter als eerste moet doen, is kijken wat partijen zijn overeengekomen. Vervolgens moet je kijken naar drie elementen – loon, de gezagsverhouding en de persoonlijke dienstverrichting – en je afvragen of daaraan is voldaan. Het schuurt in deze zaak vooral op het vlak van de gezagsverhouding.‘De rechtbank ontleent de gezagsverhouding hier aan dat algoritme. Dat is nieuw, en dat vind ik mooi gevonden’

Bijzonder aan deze uitspraak is de duiding van deze arbeidsrelatie als een “moderne gezagsverhouding”. Normaliter bepaalt de werkgever wat een werknemer moet doen. Bij Uber bepaalt het algoritme van de app hoe en waar een chauffeur zijn werk doet. Die app bepaalt hoeveel geld je in rekening brengt aan jouw klant en welke taxiritten je krijgt aangeboden. Kortom: jouw vermeende ondernemersvrijheid – die een zelfstandige wél heeft – wordt hier ingeperkt door een algoritme. Daar komt geen werkgever meer aan te pas. De rechtbank ontleent de gezagsverhouding hier aan dat algoritme. Dat is nieuw, en dat vind ik mooi gevonden.’

Wat staat Uber nu te doen?

‘Uber moet direct gehoor geven aan de uitspraak en de CAO Taxivervoer op alle vierduizend chauffeurs toepassen die zij in dienst hebben. Uber moet die CAO letter voor letter gaan uitpluizen en daar gevolg aan geven. Dat betekent onder meer dat al die chauffeurs recht hebben op een schriftelijke arbeidsovereenkomst. Ook moet Uber loonberekeningen maken waaruit moet blijken in hoeverre individuele chauffeurs recht hebben op nabetaling van loon. Een helse klus lijkt me.‘Er is geen dwangsom toegewezen, maar als Uber het vonnis niet nakomt, zou ik als FNV binnen een week weer voor de rechter staan’

Doen ze dat niet, dan kan FNV chauffeurs oproepen in actie te komen of Uber sommeren om uitvoering van het vonnis af te dwingen. Er is geen dwangsom toegewezen, maar als Uber het vonnis niet nakomt, zou ik als FNV binnen een week weer voor de rechter staan. Ook individuele chauffeurs kunnen naar de kantonrechter stappen en een vordering instellen specifiek voor hun eigen situatie.’

Uber moet direct aan de slag, want de uitspraak is uitvoerbaar bij voorraad verklaard. Was het niet beter geweest als Uber het hoger beroep had kunnen afwachten?

‘De uitspraak is uitvoerbaar bij voorraad verklaard. Was dat niet gebeurd, dan had dat voorlopig een hoop ellende voor Uber kunnen voorkomen. Er was dan in ieder geval de gelegenheid geweest voor hoger beroep, voordat Uber deze financiële operatie ten uitvoer had moeten leggen.’

Waarom is het van toepassing verklaren van die CAO zo van belang?

‘Het idee achter het algemeen verbindend verklaren van een CAO is om concurrentie op arbeidsvoorwaarden te vermijden. Als één bedrijf de dans ontspringt, omdat ze alles via een app doen, dan ontduik je de systematiek. Je kunt dan lagere arbeidsvoorwaarden hanteren en mensen uit de markt duwen. Dat wordt met deze uitspraak gecorrigeerd, en dat komt kleine taxibedrijven ten goede.’

Geldt de uitspraak voor alle chauffeurs van Uber?

‘Het is een generieke uitspraak, die betekenis en impact heeft voor alle chauffeurs in één keer. Dat heeft een enorme impact. Iedereen zat op dezelfde app, iedereen heeft dezelfde afspraken. Het is aan Uber om te zeggen dat er uitzonderingen zijn, maar dat lijkt me niet, want iedereen zat op dezelfde app.

Tegelijkertijd is wel de vraag wat deze uitspraak op de lange termijn voor effect zal hebben en bij wie de rekening van deze uitspraak komt te liggen. Er moet door Uber loon worden doorbetaald en alle bepalingen uit de CAO moeten worden nageleefd. Gaat dat ten koste van de marge bij Uber of gaat dat uiteindelijk tot hogere ritprijzen leiden? Of een stap verder: gaat Uber Nederland verlaten? Dat zal nog moeten blijken.’

Is er al wetgeving op dit gebied?

‘Nog niet. Deze week is er een stemming in het Europees Parlement over regulering van de platformeconomie. Als dat voorstel er doorheen komt, zal er een richtlijn komen die – naar ik begreep – best verstrekkend kan zijn. Daarin staat onder meer een “rechtsvermoeden van arbeidsovereenkomst”, waarbij iemand die werkt in de platformeconomie geacht wordt krachtens arbeidsovereenkomst te werken, tenzij het platform het tegendeel bewijst. Die wetgeving is er nog niet, dus tot die tijd moeten we het doen met uitspraken van de rechter.’

Eerder dit jaar oordeelde het hof dat ook Deliveroo-bezorgers een arbeidsovereenkomst hebben. Is er al sprake van van een trend?

‘Niet direct – het is een casuïstische uitspraak – maar het is wel een enorme steun in de rug voor werknemers in die branches. Deze uitspraak is duidelijk in het voordeel van FNV en de werknemers. Als ik een soortgelijke onderneming had als Uber, zou ik me wel zorgen maken. Als je de lijn doortrekt van de lagere rechtspraak naar de uitspraak van de Hoge Raad van vorig jaar, dan kun je denk ik wel spreken van een trend. Er werd voorheen meer gewicht toegekend aan de bedoeling van partijen, maar dat is niet meer relevant. Het zou kunnen dat het afstand nemen van de partijbedoeling in de hand heeft gewerkt dat door lagere rechtspraak steeds meer naar de feiten wordt gekeken. Ook in deze zaak is aangevoerd dat veel chauffeurs bij Uber helemaal geen werknemer willen zijn, maar daar is uiteindelijk niets mee gedaan.’

Tot slot: wat vindt u van de uitspraak?

‘Rechtbank Amsterdam heeft echt werk gemaakt van deze uitspraak. Ze hebben goed uitgelegd hoe een algoritme gezag kan uitoefenen. Ik vind het een vakkundig mooie uitspraak.’

Eerdere Berichten

Delen:

Twitter
LinkedIn
Email

Overzicht pagina:

Privacy Cookies

Leuk dat u er bent. Nog even dit:

LEGALE ZAKEN maakt gebruik van cookies om het gebruik van de website te analyseren, om het mogelijk te maken content via social media te delen. Deze cookies worden ook geplaatst door derden. Wij gaan zorgvuldig met uw privégegevens om. Klik op ‘lees verder’ voor uitgebreide informatie.

Door deze melding weg te klikken of gebruik te blijven maken van deze site stemt u hiermee in. 

Privacy Cookies

Leuk dat u er bent. Nog even dit:

LEGALE ZAKEN maakt gebruik van cookies om het gebruik van de website te analyseren, om het mogelijk te maken content via social media te delen. Deze cookies worden ook geplaatst door derden. Wij gaan zorgvuldig met uw privégegevens om. Klik op ‘lees verder’ voor uitgebreide informatie.

Door deze melding weg te klikken of gebruik te blijven maken van deze site stemt u hiermee in.