Sinds de financiële crisis is de wet- en regelgeving voor de financiële sector flink aangescherpt en uitgebreid. Dat geldt ook voor de regels met betrekking tot beloningen en dan vooral met betrekking tot de variabele beloning. Zo is in 2015 de Wet beloningsbeleid financiële ondernemingen (Wbfo) reeds in werking getreden. De wet is geïmplementeerd in de Wet op het financieel toezicht (Wft). Op 1 januari 2023 treedt de Wet nadere beloningsmaatregelen financiële ondernemingen (Wnbfo) in werking.
Daarin wordt een aantal Wft-beloningsregels aangescherpt en tevens nieuwe regels worden toegevoegd. Deze gaan gelden voor vrijwel de gehele financiële sector. De belangrijkste regels uit de Wnbfo worden in dit artikel kort beschreven.
Aanscherping cao-uitzondering
De Wnbfo voorziet in een aanscherping van één van de mogelijkheden tot afwijking van het reguliere bonusplafond. De basisregel van de Wbfo is dat de variabele beloning maximaal 20% mag bedragen, afgezet tegen de vaste beloning (het reguliere bonusplafond). Daar gelden een aantal uitzonderingen op, waaronder de zogenoemde cao-uitzondering. Bij de cao-uitzondering geldt, voor werknemers wiens beloning niet of niet uitsluitend uit een cao volgt, een individueel bonusplafond van 100%. In dat geval mag de gemiddelde variabele beloning van de groep werknemers die binnen het toepassingsbereik van de uitzondering vallen, maximaal 20% zijn.
De nieuwe Wnbfo regelt dat het gebruik van deze uitzondering uitsluitend in uitzonderlijke gevallen mogelijk is. Daarnaast is het in ieder geval niet mogelijk om gebruik te maken van de uitzondering ten aanzien van personen die interne controlefuncties verrichten, waarbij het gaat om de risicomanagement-, compliance-, interne audit- en (bij verzekeraars) de actuariële functies. Ook mag de uitzondering niet worden toegepast bij personen die zich rechtstreeks bezighouden met het verlenen van financiële diensten aan consumenten.
Bovendien komt er een jaarlijkse mededelingsplicht, waarbij de toepassing van de afwijkingsmogelijkheid gemotiveerd aan de toezichthouder moet worden gemeld.
Rekenschap van en verantwoording
De Wnbfo introduceert een wettelijke verplichting voor financiële ondernemingen om in hun beloningsbeleid te beschrijven op welke wijze de onderneming zich rekenschap geeft van de verhouding van de beloningen van bestuurders, commissarissen en medewerkers van de onderneming tot haar maatschappelijke functie en de wijze van totstandkoming hiervan.
Financiële ondernemingen die op grond van de Wft verplicht zijn om een bestuursverslag op te stellen, moeten hierover in de openbaarheid verantwoording afleggen. Volgens de memorie van toelichting van de Wnbfo zal de toezichthouder er – risicogeoriënteerd – op toezien dat dit onderdeel is van het beloningsbeleid en de publieke verantwoording.
Retentieperiode vaste beloningen
De Nederlandse Corporate Governance Code (CGC) kent voor bestuurders van beursgenoteerde ondernemingen het principe om aandelen ten minste vijf jaar aan te houden na verwerving. De Wnfbo introduceert een bredere wettelijke verplichting voor financiële ondernemingen, specifiek ten aanzien van aandelen en vergelijkbare instrumenten die onderdeel zijn van de vaste beloning. Hier gaat een retentieperiode van 5 jaar voor gelden. De retentieperiode is van toepassing op alle medewerkers, en dus niet alleen op bestuurders, ongeacht of de onderneming beursgenoteerd is. Ook bij niet op de beurs verhandelbare aandelen kan immers sprake zijn van een ongewenste prikkel indien de aandelen zijn gekoppeld aan koersstijgingen op de korte termijn.
Overgangsrecht
De Wnbfo voorziet in overgangsrecht ten aanzien van twee wijzigingen. Het overgangsrecht bestaat uit een overgangstermijn van één jaar voor bestaande medewerkersbij (i) de aanscherping van de mogelijkheid tot afwijking van het bonusplafond voor niet-CAO personeel en (ii) de retentieperiode voor instrumenten in vaste beloningen. Voor nieuwe medewerkers zullen de aanscherpingen gaan gelden vanaf 1 januari 2023.
Daarnaast voorziet de Wnbfo in eerbiedigende werking ten aanzien van aandelen en vergelijkbare financiële instrumenten in vaste beloningen die reeds zijn verworven.
Het overgangsrecht geeft financiële ondernemingen de mogelijkheid om tijdig nieuwe afspraken te maken met individuele werknemers (en vakbonden) over de arbeidsvoorwaarden en de daarin opgenomen financiële aanspraken.Door: Jasper Hendriks & Fleur Saraber
