LEGALE ZAKEN

Zakelijk nieuws / Juridisch perspectief

Thema

Ondernemingskamer:

Arnout Vink, voorzitter Ondernemingskamer: ‘OK-functionarissen zijn geen bange mensen’

We sluiten de serie interviews met OK-functionarissen af met rechter Aernout Vink, de nieuwe voorzitter van de Ondernemingskamer. ‘Partijen kunnen inderdaad heel erg schrikken van onze ingrepen, daar ligt een taak voor hun advocaten om ze goed te informeren. Wie hier ’s ochtends als ondernemer binnenloopt, kan ’s middags zijn bevoegdheden tijdelijk kwijt zijn.’

Voorzitter van de Ondernemingskamer – hoe word je dat?

‘Er is een vacature opengesteld, iedereen kon solliciteren. Intern hebben we overlegd, we wilden geen machtsstrijd. We waren het er vrij snel over eens dat ik me zou aanmelden. Uiteindelijk was ik de enige sollicitant.’

Is het zó’n hondenbaan?

‘Zeker niet! Maar het OK-werk is vrij specialistisch, met die focus op ondernemingsrecht en het hele specifieke enquêterecht. Dat maakt het lastig om van buitenaf meteen als voorzitter te beginnen.’

Wat is uw rol als voorzitter?

‘Je bent teamleider, en je hebt een aantal specifieke taken in procedures. Maar mijn belangrijkste taak is het bevorderen van de eenheid van de rechtspraak binnen het team – overleg over hoe we dingen aanpakken, hoe we het organiseren, welke functionarissen we aantrekken et cetera. En je bent als voorzitter ook boegbeeld.’

Uw voorgangers Willems en Makkink hebben hun stempel op de procedure gedrukt, wat voor voorzitter wilt u zijn?

‘De grote verandering voor de OK kwam in 1993 met de bevoegdheid om in enquêteprocedures onmiddellijke voorzieningen te treffen. Dat is inmiddels grotendeels uitgekristalliseerd. Mensen weten wat wij doen, het is niet aan mij om het radicaal anders te doen. Als over drie of zes jaar niemand heeft gemerkt dat ik er was, maar het vertrouwen in de OK is nog steeds groot, ben ik tevreden.’

De OK-praktijk is heel anders dan de wettekst doet vermoeden. Het onderzoek vindt soms niet plaats, de nadruk ligt op de maatregelen. Een bananenrepubliek, zeggen buitenlandse partijen wel eens.

‘Partijen kunnen inderdaad heel erg schrikken van onze ingrepen, daar ligt een taak voor hun advocaten om ze goed te informeren. Je kunt hier ’s morgens als bestuurder of aandeelhouder binnenlopen en ’s middags je functie en rechten tijdelijk kwijt zijn. Dat kan in Nederland omdat wij een high trust society zijn. Als het vertrouwen in de overheid laag is, wekken zulke vergaande bevoegdheden weerstand op.’

Zou er niet méér gecodificeerd moeten worden om duidelijkheid te scheppen?

‘Je zou door het allemaal uit te schrijven en in te perken wel een bepaalde rechtszekerheid creëren, maar je kunt nooit alle omstandigheden vangen. De openheid biedt ruimte voor maatwerk; de problemen van vorig jaar zijn niet de problemen van dit jaar.’

Wat zijn de ‘problemen van dit jaar’?

‘Stel bijvoorbeeld dat een onderneming niet voldoet aan de maatschappelijke doelen die ze zich heeft gesteld op het gebied van klimaat of genderdiversiteit. Dan kan een (minderheids)aandeelhouder vragen of dat geen reden is voor twijfel aan juist beleid. Je ziet het aan Shell en Urgenda: dat zijn kwesties van deze tijd. Ik wil niemand aanmoedigen, maar ik verwacht dat zo’n vraag ook bij ons terecht zal komen.’

U zet op zittingen een vriendelijke, informele toon, en geeft veel spreekruimte. Is dat bewust?

‘Ik heb het graag een beetje gezellig, maar ik streef er ook heel bewust naar om iedereen in een open sfeer zijn verhaal te laten doen voor de acceptatie. Je kan nog zo’n schitterende beslissing schrijven, maar als die niet geaccepteerd wordt heb je er geen bal aan. Maar ik loop op zitting qua tijd niet meer uit dan anderen hoor!’

Wat vindt u van de discussie over beperkingen in spreektijd en lengte van conclusies van advocaten?

‘In hoger beroep kan ik mij bij een maximale lengte van de stukken iets voorstellen omdat er al een compleet dossier ligt, maar wij zijn voor enquêtezaken eerste instantie, dus ik denk niet wij daaraan mee gaan doen.

Qua spreektijd: ik denk wel eens “wat een oeverloos gedoe”, en ik snij wel eens iets af om snel tot de kern te komen, maar ik wil mensen niet op voorhand beperken in wat zij nodig vinden om naar voren te brengen.’

OK-functionarissen hebben in interviews op Legale Zaken aangegeven waar zij tegenaan lopen. Er zou bijvoorbeeld minimaal een ton in een onderneming moet zitten, anders zou het gewoon niet uit kunnen.

‘Een ton is arbitrair, maar wij vragen wel altijd hoeveel geld er beschikbaar is en wijzen erop dat een onderzoek een kostbare aangelegenheid is. We letten erop of het tarief past bij de onderneming – dat is vaak problematisch – en vragen tegenwoordig achteraf een urenopgave, om daar een beetje gevoel voor te krijgen. Er zijn ook functionarissen die uit enthousiasme voor dit werk een gereduceerd tarief rekenen, of bereid zijn uren weg te strepen.’

Veel OK-functionarissen klaagden ook over aansprakelijkstellingen.

‘Ik ben geen psycholoog, maar het lijkt erop dat die dreiging vaak komt van mensen die een beetje maf zijn. De OK kan het niet voorkomen, en ik denk niet dat de wetgever aansprakelijkheid van OK-functionarissen wettelijk zal willen uitsluiten. Ieder zal er op zijn eigen manier mee om moeten gaan en daar heeft de een meer moeite mee dan de ander. Wij kunnen wel helpen de gevolgen te beperken door te bepalen dat de onderneming voor de kosten van verweer geld in escrow moet plaatsen. En Stichting Rimari heeft een verzekering, al dekt die niet alles. Overigens er is nog nooit zo’n claim door een rechter toegewezen. Dan moet je echt hele gekke dingen doen als OK-functionaris, en die functionarissen zijn hartstikke goed!’

Enkelen stipten ook aan dat het heel moeilijk is om partijen gedwongen uit elkaar te halen.

‘Ik schat dat tweederde van onze zaken mislukte mkb-samenwerkingen zijn. Vroeger begonnen mensen meestal een vennootschap onder firma; om allerlei valide redenen is dat nu vaak een BV met twee 50%-aandeelhouders. Het nadeel is: bij een vof kan je er zo uitstappen, bij een BV niet, en de geschillenregeling bij de rechtbank is te traag en ingewikkeld.

Gijs Makkink pleitte vurig voor de mogelijkheid voor partijen om op grond van duurzame ontwrichting bij de Ondernemingskamer beëindiging af te dwingen. Dan zou de OK gelijk met het enquêteverzoek ook kunnen beslissen over wie de onderneming voortzet en tegen welke prijs, welke arbeidsovereenkomsten eindigen et cetera. Of de wetgever daarvoor te porren is, weet ik niet.’

Veel functionarissen zouden wel wat meer sturing van de OK willen bij grote beslissingen. Kan de rechter-commissaris daar niet in voorzien?

‘De rechter bestuurt niet de onderneming, de OK-bestuurder krijgt grote vrijheid. Hierdoor kan de ondernemer een gebrek aan rechtsbescherming ervaren. Op dit moment kan de rechter-commissaris van de OK wettelijk gezien alleen in het kader van het onderzoek worden geraadpleegd.

Maar als er echt een grote beslissing moet worden genomen verzinnen we een manier om er iets van te vinden. Zo vroegen OK-functionarissen bij het Slotervaartziekenhuis aan ons of ze een aandelenoverdracht wel of niet moesten laten doorgaan. Daarop hebben we gezegd: we gaan er niet over, maar dit en dat lijken ons de criteria. En sinds anderhalf jaar maken we gebruik van de figuur van de rechter-commissaris uit het Wetboek van Rechtsvordering die een comparitie belegt.’

Laatste punt: hoe komen mensen op de lijst van OK-functionarissen en waarom is die lijst geheim?

‘Mensen melden zichzelf, soms na aanmoediging. We gaan in gesprek en kijken of de persoon qua profiel, expertise en uurtarief aansluit bij de behoefte. We zijn nu vooral op zoek naar mensen van buiten de Zuidas, dus bij deze een oproep aan lokale mensen! Ook willen we graag meer vrouwen en meer mensen van kleur. Omdat OK-functionarissen vaak in de tweede helft van hun carrière zitten, lopen we qua diversiteit achter.

Voor sommige zaken vragen we overigens iemand van buiten de lijst – een systeembank bijvoorbeeld vergt speciale expertise. We houden de lijst geheim omdat niet alle functionarissen er graag mee naar buiten treden en omdat we onze handen vrij willen houden: discussies over wie we zouden moeten benoemen, daar kom je niet uit.’

Bent u niet bezorgd dat de tijdgeest met al die aansprakelijkstellingen mensen afschrikt?

‘Nee hoor. Sterker: toen een OK-functionaris in de media kwam omdat hij echt op een nare manier werd bestookt met beslagen en dergelijke, kregen we extra veel aanmeldingen. OK-functionarissen zijn geen bange mensen.’

Eerder gepubliceerd op 19 januari 2022

Ondernemingskamer: Russen terecht geweerd bij aandeelhoudersvergadering

SBK ART, een investeringsvehikel van Sberbank of Russia, is terecht toelating geweigerd tot certificaathoudersvergaderingen die ten doel hadden de corporate governance van het Kroatische landbouw- en voedselbedrijf Fortenova te wijzigen. Dat heeft de Ondernemingskamer bepaald. Volgens de Ondernemingskamer kan Fortenova het zich niet permitteren dat zij door de associatie met gesanctioneerde

Lees Verder >

Neverending story: de ruziënde broers

Ze knokken maar door in de rechtszaal: de twee broers van onder meer de onderneming Flevosap. Nu stonden ze weer tegenover elkaar bij de Rechtbank Midden-Nederland, na verschillende procedures bij de Ondernemingskamer. De inzet: de een wil van de ander allerlei informatie over het reilen en zeilen van de onderneming,

Lees Verder >

Eerdere Berichten

Delen:

Twitter
LinkedIn
Email

Overzicht pagina:

Thema

Ondernemings- kamer:

Arnout Vink, voorzitter Ondernemingskamer: ‘OK-functionarissen zijn geen bange mensen’

We sluiten de serie interviews met OK-functionarissen af met rechter Aernout Vink, de nieuwe voorzitter van de Ondernemingskamer. ‘Partijen kunnen inderdaad heel erg schrikken van onze ingrepen, daar ligt een taak voor hun advocaten om ze goed te informeren. Wie hier ’s ochtends als ondernemer binnenloopt, kan ’s middags zijn bevoegdheden tijdelijk kwijt zijn.’

Voorzitter van de Ondernemingskamer – hoe word je dat?

‘Er is een vacature opengesteld, iedereen kon solliciteren. Intern hebben we overlegd, we wilden geen machtsstrijd. We waren het er vrij snel over eens dat ik me zou aanmelden. Uiteindelijk was ik de enige sollicitant.’

Is het zó’n hondenbaan?

‘Zeker niet! Maar het OK-werk is vrij specialistisch, met die focus op ondernemingsrecht en het hele specifieke enquêterecht. Dat maakt het lastig om van buitenaf meteen als voorzitter te beginnen.’

Wat is uw rol als voorzitter?

‘Je bent teamleider, en je hebt een aantal specifieke taken in procedures. Maar mijn belangrijkste taak is het bevorderen van de eenheid van de rechtspraak binnen het team – overleg over hoe we dingen aanpakken, hoe we het organiseren, welke functionarissen we aantrekken et cetera. En je bent als voorzitter ook boegbeeld.’

Uw voorgangers Willems en Makkink hebben hun stempel op de procedure gedrukt, wat voor voorzitter wilt u zijn?

‘De grote verandering voor de OK kwam in 1993 met de bevoegdheid om in enquêteprocedures onmiddellijke voorzieningen te treffen. Dat is inmiddels grotendeels uitgekristalliseerd. Mensen weten wat wij doen, het is niet aan mij om het radicaal anders te doen. Als over drie of zes jaar niemand heeft gemerkt dat ik er was, maar het vertrouwen in de OK is nog steeds groot, ben ik tevreden.’

De OK-praktijk is heel anders dan de wettekst doet vermoeden. Het onderzoek vindt soms niet plaats, de nadruk ligt op de maatregelen. Een bananenrepubliek, zeggen buitenlandse partijen wel eens.

‘Partijen kunnen inderdaad heel erg schrikken van onze ingrepen, daar ligt een taak voor hun advocaten om ze goed te informeren. Je kunt hier ’s morgens als bestuurder of aandeelhouder binnenlopen en ’s middags je functie en rechten tijdelijk kwijt zijn. Dat kan in Nederland omdat wij een high trust society zijn. Als het vertrouwen in de overheid laag is, wekken zulke vergaande bevoegdheden weerstand op.’

Zou er niet méér gecodificeerd moeten worden om duidelijkheid te scheppen?

‘Je zou door het allemaal uit te schrijven en in te perken wel een bepaalde rechtszekerheid creëren, maar je kunt nooit alle omstandigheden vangen. De openheid biedt ruimte voor maatwerk; de problemen van vorig jaar zijn niet de problemen van dit jaar.’

Wat zijn de ‘problemen van dit jaar’?

‘Stel bijvoorbeeld dat een onderneming niet voldoet aan de maatschappelijke doelen die ze zich heeft gesteld op het gebied van klimaat of genderdiversiteit. Dan kan een (minderheids)aandeelhouder vragen of dat geen reden is voor twijfel aan juist beleid. Je ziet het aan Shell en Urgenda: dat zijn kwesties van deze tijd. Ik wil niemand aanmoedigen, maar ik verwacht dat zo’n vraag ook bij ons terecht zal komen.’

U zet op zittingen een vriendelijke, informele toon, en geeft veel spreekruimte. Is dat bewust?

‘Ik heb het graag een beetje gezellig, maar ik streef er ook heel bewust naar om iedereen in een open sfeer zijn verhaal te laten doen voor de acceptatie. Je kan nog zo’n schitterende beslissing schrijven, maar als die niet geaccepteerd wordt heb je er geen bal aan. Maar ik loop op zitting qua tijd niet meer uit dan anderen hoor!’

Wat vindt u van de discussie over beperkingen in spreektijd en lengte van conclusies van advocaten?

‘In hoger beroep kan ik mij bij een maximale lengte van de stukken iets voorstellen omdat er al een compleet dossier ligt, maar wij zijn voor enquêtezaken eerste instantie, dus ik denk niet wij daaraan mee gaan doen.

Qua spreektijd: ik denk wel eens “wat een oeverloos gedoe”, en ik snij wel eens iets af om snel tot de kern te komen, maar ik wil mensen niet op voorhand beperken in wat zij nodig vinden om naar voren te brengen.’

OK-functionarissen hebben in interviews op Legale Zaken aangegeven waar zij tegenaan lopen. Er zou bijvoorbeeld minimaal een ton in een onderneming moet zitten, anders zou het gewoon niet uit kunnen.

‘Een ton is arbitrair, maar wij vragen wel altijd hoeveel geld er beschikbaar is en wijzen erop dat een onderzoek een kostbare aangelegenheid is. We letten erop of het tarief past bij de onderneming – dat is vaak problematisch – en vragen tegenwoordig achteraf een urenopgave, om daar een beetje gevoel voor te krijgen. Er zijn ook functionarissen die uit enthousiasme voor dit werk een gereduceerd tarief rekenen, of bereid zijn uren weg te strepen.’

Veel OK-functionarissen klaagden ook over aansprakelijkstellingen.

‘Ik ben geen psycholoog, maar het lijkt erop dat die dreiging vaak komt van mensen die een beetje maf zijn. De OK kan het niet voorkomen, en ik denk niet dat de wetgever aansprakelijkheid van OK-functionarissen wettelijk zal willen uitsluiten. Ieder zal er op zijn eigen manier mee om moeten gaan en daar heeft de een meer moeite mee dan de ander. Wij kunnen wel helpen de gevolgen te beperken door te bepalen dat de onderneming voor de kosten van verweer geld in escrow moet plaatsen. En Stichting Rimari heeft een verzekering, al dekt die niet alles. Overigens er is nog nooit zo’n claim door een rechter toegewezen. Dan moet je echt hele gekke dingen doen als OK-functionaris, en die functionarissen zijn hartstikke goed!’

Enkelen stipten ook aan dat het heel moeilijk is om partijen gedwongen uit elkaar te halen.

‘Ik schat dat tweederde van onze zaken mislukte mkb-samenwerkingen zijn. Vroeger begonnen mensen meestal een vennootschap onder firma; om allerlei valide redenen is dat nu vaak een BV met twee 50%-aandeelhouders. Het nadeel is: bij een vof kan je er zo uitstappen, bij een BV niet, en de geschillenregeling bij de rechtbank is te traag en ingewikkeld.

Gijs Makkink pleitte vurig voor de mogelijkheid voor partijen om op grond van duurzame ontwrichting bij de Ondernemingskamer beëindiging af te dwingen. Dan zou de OK gelijk met het enquêteverzoek ook kunnen beslissen over wie de onderneming voortzet en tegen welke prijs, welke arbeidsovereenkomsten eindigen et cetera. Of de wetgever daarvoor te porren is, weet ik niet.’

Veel functionarissen zouden wel wat meer sturing van de OK willen bij grote beslissingen. Kan de rechter-commissaris daar niet in voorzien?

‘De rechter bestuurt niet de onderneming, de OK-bestuurder krijgt grote vrijheid. Hierdoor kan de ondernemer een gebrek aan rechtsbescherming ervaren. Op dit moment kan de rechter-commissaris van de OK wettelijk gezien alleen in het kader van het onderzoek worden geraadpleegd.

Maar als er echt een grote beslissing moet worden genomen verzinnen we een manier om er iets van te vinden. Zo vroegen OK-functionarissen bij het Slotervaartziekenhuis aan ons of ze een aandelenoverdracht wel of niet moesten laten doorgaan. Daarop hebben we gezegd: we gaan er niet over, maar dit en dat lijken ons de criteria. En sinds anderhalf jaar maken we gebruik van de figuur van de rechter-commissaris uit het Wetboek van Rechtsvordering die een comparitie belegt.’

Laatste punt: hoe komen mensen op de lijst van OK-functionarissen en waarom is die lijst geheim?

‘Mensen melden zichzelf, soms na aanmoediging. We gaan in gesprek en kijken of de persoon qua profiel, expertise en uurtarief aansluit bij de behoefte. We zijn nu vooral op zoek naar mensen van buiten de Zuidas, dus bij deze een oproep aan lokale mensen! Ook willen we graag meer vrouwen en meer mensen van kleur. Omdat OK-functionarissen vaak in de tweede helft van hun carrière zitten, lopen we qua diversiteit achter.

Voor sommige zaken vragen we overigens iemand van buiten de lijst – een systeembank bijvoorbeeld vergt speciale expertise. We houden de lijst geheim omdat niet alle functionarissen er graag mee naar buiten treden en omdat we onze handen vrij willen houden: discussies over wie we zouden moeten benoemen, daar kom je niet uit.’

Bent u niet bezorgd dat de tijdgeest met al die aansprakelijkstellingen mensen afschrikt?

‘Nee hoor. Sterker: toen een OK-functionaris in de media kwam omdat hij echt op een nare manier werd bestookt met beslagen en dergelijke, kregen we extra veel aanmeldingen. OK-functionarissen zijn geen bange mensen.’

Eerder gepubliceerd op 19 januari 2022

Eerdere Berichten

Delen:

Twitter
LinkedIn
Email

Overzicht pagina:

Privacy Cookies

Leuk dat u er bent. Nog even dit:

LEGALE ZAKEN maakt gebruik van cookies om het gebruik van de website te analyseren, om het mogelijk te maken content via social media te delen. Deze cookies worden ook geplaatst door derden. Wij gaan zorgvuldig met uw privégegevens om. Klik op ‘lees verder’ voor uitgebreide informatie.

Door deze melding weg te klikken of gebruik te blijven maken van deze site stemt u hiermee in. 

Privacy Cookies

Leuk dat u er bent. Nog even dit:

LEGALE ZAKEN maakt gebruik van cookies om het gebruik van de website te analyseren, om het mogelijk te maken content via social media te delen. Deze cookies worden ook geplaatst door derden. Wij gaan zorgvuldig met uw privégegevens om. Klik op ‘lees verder’ voor uitgebreide informatie.

Door deze melding weg te klikken of gebruik te blijven maken van deze site stemt u hiermee in.