Onder het recente 8e EU-sanctiepakket valt ook het verbod om juridische adviesdiensten te verlenen aan Rusland. Momenteel voert de Nederlandse Orde van Advocaten overleg met de departementen over de gevolgen hiervan voor de advocatuur in Nederland. Dat liet de beroepsorganisatie 13 oktober weten op Twitter. De ban op juridische dienstverlening aan Rusland is in de Nederlandse media tot dusver vrijwel onopgemerkt gebleven.
In het licht van de escalerende Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne en de illegale annexatie van de Oekraïense gebieden Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson heeft de EU vorige week besloten Rusland een nieuw pakket economische en individuele sancties op te leggen. Ook juridische dienstverlening valt nu onder de sanctieregels. Het pakket voorziet in ‘het verbod om architectuur- en ingenieursdiensten, IT-adviesdiensten en juridische adviesdiensten te verlenen aan Rusland’.
Vorige week kondigde het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken al een boycot aan van ‘transactional legal advisory services’. Volgens het ministerie betrekt Rusland maar liefst 85% van de juridische dienstverlening van G7-landen (Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten), waarbij het Verenigd Koninkrijk 59% voor haar rekening neemt.
In Nederland werd tot dusver door verschillende instanties het standpunt ingenomen dat juridische dienstverlening aan Russen en Rusland kon worden voortgezet. Zo besliste het Hof van Discipline half augustus dat de toen geldende Europese sancties niet in de weg stonden aan het verlenen van rechtsbijstand aan Russische cliënten. ‘De weigering van de deken om een advocaat aan te wijzen leidt ertoe dat klaagster toegang tot de rechter onmogelijk wordt gemaakt. Dat is in strijd met het fundamentele beginsel van de Nederlandse rechtstaat dat een ieder toegang tot de rechter moet kunnen hebben’, aldus het Hof bij die gelegenheid.
Ook de Amsterdamse deken Evert Jan Henrichs stelde – in het licht van de toen geldende sanctiepakketten – dat de dienstverlening aan Russen en Rusland kon doorgaan.
De voorzieningenrechter in Amsterdam beklaagde zich eind september op zijn beurt over ‘oneigenlijk gebruik’ van de sanctieregels. Vertegenwoordigers van een gesanctioneerde Russische bank werden volgens hem ten onrechte niet toegelaten tot een aandeelhoudersvergadering waarin besluiten op de agenda stonden over de corporate governance van een grote onderneming. Volgens voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam werd het sanctierecht op een ‘oneigenlijke manier als legitimatie’ ingezet, nu er als gevolg van die besluiten geen gelden of middelen naar Rusland zouden vloeien waarmee de oorlog in Oekraïne kan worden gefinancierd.
Lees ook: Voorzieningenrechter: sanctieregels tegen Rusland ‘oneigenlijk’ gebruikt
Lees ook: Hof van Discipline: Russische cliënten hebben recht op advocaat
Lees ook: Deken: advocaten mogen gesanctioneerde Russen ‘in groot aantal gevallen’ bijstaan
